Veel kleuters vinden kleuren heerlijk. Het is een rustgevende activiteit, waarbij kinderen ook nog hun fijne motoriek oefenen. In deze blog vertel ik je er meer over.
Kleuren
Kleuters zijn vaak dol op kleuren. Ze kunnen zich er uren mee vermaken.
Over het maken van kleurplaten zijn de meningen erg verdeeld.
Veel volwassenen vinden het maar een nutteloze doelloze bezigheid, omdat kinderen door het maken van een kleurplaat nauwelijks gestimuleerd worden om hun eigen ding te doen. Het is lekker veilig en hun fantasie wordt er nauwelijks door geprikkeld.
Kinderen die bang zijn het niet goed te doen of het lastig vinden zelf invulling te geven aan dingen zijn eerder geneigd kleurplaten te pakken. Voor hen kan het goed zijn (en ook een uitdaging!) op een andere manier toch iets op papier te zetten. Op een leeg vel kunnen kinderen namelijk veel meer zelf ontdekken en vullen. Daarnaast lokt het letterlijk en figuurlijk "binnen de lijntjes moeten blijven" volgens sommigen juist ook faalangst op.
Toch kan kleuren (naast het stimuleren van zelfgemaakte tekeningen) ook een hele betekenisvolle activiteit zijn.
Een kleurplaat kan overprikkelde kinderen focus, structuur en rust brengen.
Juist binnen die lijntjes hoef je nergens over na te denken. Gewoon doen en volgen.
Het is niet alleen heerlijk ontspannend , maar kinderen trainen er hun fijne motoriek ook nog eens mee, door heel fijn binnen de lijntjes te werken.
Hoe beter ze dit onder de knie krijgen hoe fijner deze motoriek werkt.
Een jongste kleuter krast vaak nog, een middelste kleuter kan grote vormen redelijk netjes inkleuren en een oudste kleuter kan al kleinere vormen netjes inkleuren.
Door kleurplaten in te kleuren kunnen kinderen hun fantasie ook de vrije loop laten gaan.
Welke kleuren zou je gebruiken voor welk figuur?
Kleurplaten lezen
Je kunt een kleurplaat ook op een bepaalde manier lezen. Alleen doe je dat wel anders dan wanneer een kind een spontane tekening maakt. Je kijkt naar andere dingen. Let bijvoorbeeld eens op:
De thematiek van de kleurplaat; wanneer kinderen vrije keus hebben, zegt dit iets over wat hen op dit moment aanspreekt. Welk thema houdt het kind bezig en waarom? Dat geeft jou inzicht in wat er onder de oppervlakte gaande is.
Hoe de kleurplaat is ingekleurd; dat zegt namelijk iets over de fase van de fijne motoriek.
Het kleurgebruik; is dit opvallend of juist zoals je zou verwachten?
De keuze om een bepaalde kleur te gebruiken bij het kleuren lijkt misschien onbewust, maar is vaak niet toevallig. Een voorkeur voor een kleur kán namelijk iets zeggen over wat er in het kind omgaat en in welke ontwikkelingsfase hij/zij zich bevindt.
Gebruik van primaire kleuren (rood, geel, blauw en groen) zie je vooral bij kinderen tot vier jaar. Hoe ouder het kind, hoe meer realistisch het kleurgebruik.
We hebben allemaal wel periodes dat we voorkeur hebben voor een bepaalde kleur.
Voor kleding bijvoorbeeld of in ons interieur. Zo kan je zeggen dat je met groen de natuur in huis haalt en met rood je lef en kracht toont. Als een kind een lange periode voornamelijk één kleur gebruikt zou je je af kunnen vragen wat er speelt.
Is er een bepaalde emotie sterk aanwezig? Speelt er iets anders?
Rood:
Rood is bij jonge kinderen regelmatig een favoriete kleur.
Dit weerspiegelt meestal een gezonde mate van passie en energie.
Neemt deze energie de overhand, dan zou je dit als agressie en boosheid terug kunnen zien in de tekening, bijvoorbeeld met heftige rode strepen over andere kleuren heen.
Oranje:
Oranje is een soort zachte versie van rood. Oranje wordt natuurlijk gemaakt van rood.
Deze kleur wordt sneller gebruikt door kinderen die een beetje verlegen zijn.
Groen:
Kinderen die veel groen verwerken in hun tekeningen zijn vaak stiller.
Die stilte gaat regelmatig gepaard met een voorzichtig karakter. Groen wordt namelijk vaak geassocieerd met genezing, natuur en bijvoorbeeld beleefdheid.
Blauw:
Blauw staat voor de verandering van emotioneel en impulsief gedrag naar een volgzame, rustige gedragswijze. Kinderen die veel blauw gebruiken willen vaak ‘groot’ worden.
Geel:
Kinderen die veel met geel kleuren, zoeken wellicht bescherming of aandacht.
Geel wordt vaak gezien als een weerspiegeling van aanhankelijk gedrag.
Zwart:
Zwart wordt geassocieerd met zowel angst als opstandigheid en onafhankelijkheid (wens).
Op de leeftijd van 2 à 3 jaar zie je de voorkeur voor deze kleur ontstaan en tekent het kind bladen vol zwarte krassen en kruisen. Dit staat op deze leeftijd voor autonomie: hij is bezig zijn positie in het leven te bepalen en zijn zelfstandigheid te ontwikkelen.
Daarnaast zie je het ook in periodes van opstandigheid, je eigen mening vormen. Je ziet de kleur bijvoorbeeld regelmatig terugkomen bij peuterpubers, kinderen van 9 jaar en bij pubers. In deze fase zie je dat ze hun rug rechthouden en meer gaan staan voor zichzelf.
Is de favoriete kleur warm, passievol en energiek? Of juist een koelere, rustigere kleur?
Door met open blik naar de tekening of kleurplaat te kijken en jezelf de juiste vragen te stellen over zijn kleurgebruik, kom je erachter waar het kind behoefte aan heeft en hoe jij hem daarbij kunt helpen. Maar let op! Dit is puur ter informatie. Trek niet direct een conclusie. Baseer vermoedens niet op één tekening. Het kán allemaal een rol spelen maar vaak ook niet. Het ‘gevaar’ zit ‘m namelijk in generaliseren.
Het kleurgebruik kan wel een dialoog openen tussen jou en het kind.
Kleurgebruik is bij voorbaat cultuurgebonden.In de Westerse wereld zijn we bijvoorbeeld gewend om zwart te associëren met duisternis en depressiviteit.
In Afrika denkt men dan echter aan volwassenwording en wijsheid.
In de Oosterse landen juist weer aan gezondheid, rijkdom en voorspoed.
Kleurmaterialen
Er bestaan veel verschillende soorten kleurmaterialen.
Laat jongste kleuters vooral met dikke materialen of driekantige materialen werken.
Oudere kleuters kunnen met dunner materiaal en gewone potloden en stiften werken.
Tip: Korte kleurpotloden zijn niet ideaal om mee te kleuren, maar ze weggooien is ook zonde. Los dit probleem op door twee korte potloden met hun achterkanten tegen elkaar aan te plakken. Een stukje tape is voldoende. Zo kunnen kinderen mooi nog even verder werken aan hun kunstwerk of kleurplaat.
Tip: Stiften zonder doppen komen ook nogal eens voor.
Tover daarom een doos of bakje om tot verloren doppenkastje en verzamel hierin oude doppen. Bijvoorbeeld van stiften of pennen die leeg zijn. Zorg dat je steeds van iedere soort enkele doppen op voorraad hebt. Ben je nu eens een dop kwijt, dan haal je een soortgelijke dop uit het kastje. Win-win: jij zoekt je niet suf en de stift droogt niet uit.
Extra leuk: versier het bakje met oude of kapotte doppen, zodat het een vrolijk onderdeel van de klas wordt.
Of boor gaten in een stukje hout en maak een stiftenhouder.
Zet de stiften er op z'n kop in. zodat de doppen in de houder blijven.
Dit kun je ook met gaten in een kartonnen doos doen.
Tip: Gebruik een aantal stapelbare dossierbakjes om de kleurplaten in te bewaren.
Op zoek naar meer?
Heb je zelf ook nog leuke suggesties? Laat dan een reactie achter!
Bronnen
Christel. Klokjerond.nl. (2020). Kleurgebruik in kindertekeningen.
Geraadpleegd op 13 oktober 2022.
Evelineruitenberg.nl. Kinderen beter begrijpen. (Jaartal onbekend).
Alle kleurplaten de deur uit? Geraadpleegd op 13 oktober 2022.
..
.
.