Kinderen vinden het heel fijn om rollenspel te spelen. Hiermee verwerken ze alle gebeurtenissen en indrukken die ze meekrijgen. In deze blog geef ik je suggesties voor rijk rollenspel in je themahoek bij het thema vakantie.

Inrichten
Voor deze hoek zijn niet veel aanpassingen nodig. Je kunt er je bestaande huishoek en/of winkeltje voor gebruiken of een aparte themahoek voor inrichten. Het meest ideale is om er een aparte hoek van te maken, zodat de huishoek bij de themahoek op bezoek kan gaan.
Laat je hoek, om nog meer betrokkenheid te creëren, altijd zoveel mogelijk door de kinderen zelf inrichten. Bespreek met de kinderen hoe de hoek eruit moet komen te zien en inventariseer welke spullen daarvoor nodig zijn.
Maak op een flap drie kolommen. Schrijf/teken in kolom 1 de spullen die al aanwezig zijn in de huishoek, in kolom 2 de spullen, die de kinderen van huis mee mogen nemen en in kolom 3 de spullen die de kinderen zelf gaan maken.
Wellicht komen de kinderen er tijdens het spel achter dat zij nog materialen missen.
Als er voldoende spullen zijn richt je samen met de kinderen de hoek in.
Haal eerst alle overbodige spullen eruit en kleed de hoek verder aan met reisbureauspullen.
Maak een achtergrond van plattegronden, posters of afbeeldingen van landen en eventueel een etalage met spullen uit andere landen.
Bedenk samen een naam voor het reisbureau. Welke ideeën hebben de kinderen?
Welk idee krijgt de meeste stemmen? Hier kan een staafgrafiek van gemaakt worden.
In mijn blog: De huishoek inrichten vind je meer tips voor het inrichten van een themahoek
Inspiratie:
Voorbeelden van reisbureaus vind je o.a. op:
Materialen:
Denk bij het inrichten van deze themahoek eens aan de volgende materialen:
Afbeeldingen van landen
Aftelkalender richting de vakantie Download hier!
Atlas
Badges voor de medewerkers van het reisbureau Download hier!
Boeken over landen en het reisbureau
Boekingsformulieren Download hier!
Bord met de openingstijden van het reisbureau Download hier!
Bureau
Computer
Cijferkaarten
Cijferstempels
Etalage
Geld Download hier!
Kalender
Kassa
Klok of klokken die de tijden in de diverse werelddelen aangeven Download hier!
Koffiezetapparaat
Koffiekan
Koffiekopjes
Koffielepels
Letters (bijv. de tekst: "Reisbureau 't Zonneke")
Letterstempels
Muziek uit andere landen
Open/dicht kaartje Download hier!
Paklijst (waarop de spullen staan, die je in moet pakken als je op vakantie gaat) Download hier!
Paspoort Download hier!
Pinautomaat/pinpas Download hier!
Plattegronden
Portemonnee
Posters van allerlei landen/reizen Download hier!
Reclamebord
Reisfolders
Rekenmachine
Rollenspel
Schrijfmaterialen
Spelscript Download hier!
Spullen uit andere landen
Stappenplan: Op vakantie (reis kiezen, boeken, koffers inpakken, op reis, genieten) Download hier!
Stoelen
Tafel
Telefoon
Theeglazen
Theelepels
Theepot
Theezakjes
Tijdschriften over reizen
Verkleedkleding: Nette kleding met een sjaaltje
Vlaggen uit allerlei landen Download hier!
Weerklok/-kaarten Download hier!
Welkombord Download hier!
Wereldbol/-kaart
Woordkaarten
Zorg voor materialen die zoveel mogelijk alle zintuigen prikkelen (dus materialen die de kinderen kunnen zien, horen, ruiken, voelen en proeven).
Ga voor materialen ook eens langs bij een reisbureau in de buurt.
Kant en klare materialen voor een reisbureau vind je o.a. op:
Deze download (PDF/105 pagina's) uit mijn webshop bevat allerlei materialen om het spel in je themahoek 'Het reisbureau' te verrijken.

Inhoud:
Een themaplanner om samen met de kinderen je hoek in te richten: hierop kun je in drie kolommen tekenen/noteren welke spullen er nodig zijn en welke daarvan al aanwezig zijn op school, welke de kinderen van thuis meenemen (noteer de naam erbij) en welke ze zelf gaan maken (noteer daar ook de naam bij). Hang de lijst op en check deze in de eerste week van je nieuwe thema. Tip: Hang deze op de deur of plaats een foto ervan op het ouderportaal, zodat zij ook weten welke kinderen er van plan zijn iets van thuis mee te nemen.
Een boekingsformulier, waarop de kinderen hun reis kunnen boeken
Een aftelkalender naar de vakantie (van 20 naar 0)
Een 'Welkom op het reisbureau' bord. Bedenk een naam met de kinderen en schrijf deze hierop
Een open/gesloten bord voor het reisbureau
Een bord met de openingstijden van het reisbureau
Geld om af te drukken en te lamineren (biljetten en munten)
Een pinautomaat om te knutselen
Diverse betaalpassen
Een weerklok en losse weerkaarten
Een klok
Een kofferlabel
Een vliegticket
Een paspoort (om in te vullen en te stempelen)
Een paklijst
Een informatie-pictogram
Naamkaartjes voor de medewerkers van het reisbureau
Een letter-vlaggetjeslijn: REISBUREAU
Een spelscript om samen met de kinderen in te vullen (of om door de kinderen, die het spel al kunnen uitdiepen als verrijking van tevoren in te laten vullen)
Een stappenplan: Op reis!
Een wereldkaart
Kies je reis kaarten, waarop allerlei soorten reizen staan afgebeeld (bijv. wintersport, een wandelvakantie, een huwelijksreis enz.)
Landenposters (of maak hier een reisfolder van)
Landenkaarten met vlaggen om aan de wand van je themahoek te hangen
Spel
De kinderen kunnen zich in deze hoek door middel van spel verdiepen in het reisbureau.
In het reisbureau kunnen de kinderen zich laten informeren over de wereld en de reizen die zij over de wereld kunnen maken. Ze kunnen hier ook een reis boeken.
Veel kleuters zullen nog nooit in een reisbureau zijn geweest, waardoor het reisbureau eerst wat nader zal moeten worden verkend.
Op verkenning:
Om de kinderen tot spel te stimuleren ga je eerst op verkenning om een stevig fundament voor het spel te creëren.
Je kunt van tevoren bijvoorbeeld de volgende dingen bespreken:
Wie is er wel eens bij een reisbureau geweest? Hoe ging dat?
Waarvoor ga je naar een reisbureau?
Wie werken er op een reisbureau?
Wie bezoeken een reisbureau?
Welke spullen gebruikt de medewerker van het reisbureau?
Wat heeft een medewerker van een reisbureau aan?
Wat zegt de medewerker van een reisbureau tegen de klanten
Wat doet de medewerker van een reisbureau zoal?
Hoe ziet een reisbureau er uit?
Wat schrijft een medewerker van een reisbureau?
Wat telt/berekent een medewerker van een reisbureau?
Wat lees je op een reisbureau?
Bekijk de wereldkaart of de wereldbol. Waar ligt Nederland?
Wie kent er andere landen?
Waar zijn de kinderen zelf al eens op vakantie geweest? Laat op de wereldkaart of wereldbol zien waar dat land ligt en bekijk op Internet afbeeldingen van deze landen.
Gebruik de eigen belevingswereld, interesses en ervaringen van de kinderen, foto's, een uitstapje, boeken, vertelplaten, filmpjes, poppenspel of speel een stukje in de kring om de voorkennis over het reisbureau te vergroten.
Voorspelen:
Bespreek ook wat je in deze hoek allemaal zou kunnen spelen? Probeer de kinderen uit te dagen met zoveel mogelijk suggesties te komen.
Manipulerend spel:
Bij het inrichten van je hoek is het belangrijk om in de gaten te houden of er spelmogelijkheden zijn voor alle spelniveaus. Kinderen zullen in hun spelontwikkeling eerst manipulerend spel laten zien en daarna pas rollenspel. Bij manipulerend spel staat het herhalend handelen centraal en gaat het minder om een bedoeling achter dat handelen. Deze fase hoort bij het spel. Een kind moet in deze fase eerst ontdekken wat je allemaal met een materiaal kunt doen. Wanneer een hoek nieuw is zal het spel, ongeacht de spelfase waarin een kind zich bevindt, ook vooral manipulatief zijn, omdat al die nieuwe voorwerpen moeten worden verkend. Zorg er dus voor, dat er voldoende materialen aanwezig zijn om manipulerend spel mee te spelen. Bij het manipulerend spel in deze themahoek kun je bijvoorbeeld denken aan een computer. Een manipulerende handeling is drukken op de toetsen van het toetsenbord. Jonge kinderen, die nog veel hanterend spel spelen, spelen bovendien graag naast elkaar. Ze doen graag hetzelfde. Zorg daarom voor meerdere exemplaren van dezelfde spullen, zodat de kinderen elkaar kunnen imiteren.
In mijn blog: Soorten spel en hoeken lees je meer over deze spelvorm
Rollenspel:
Het manipulerende spel ontwikkelt zich gemiddeld tussen de leeftijd van 4,6-5 jaar langzaam tot meer eenvoudig symbolisch rol gebonden spel. De voorwerpen in de hoek krijgen dan een betekenis uit de werkelijkheid en de kinderen nemen daarbij een andere rol in dan hun eigen ik. Bij rollenspel gaat het dus niet over wat kinderen kunnen DOEN, maar wat zij kunnen SPELEN. Later, gemiddeld tussen 5-6 jaar, zal dit spel steeds verder worden uitgediept. De rol die de kinderen spelen bepaalt voor een groot deel welke handelingen ze uitvoeren. Rollen die in deze hoek gespeeld kunnen worden zijn bijvoorbeeld de rol van:
Medewerker reisbureau
Moeder
Vader
Kind
Baby (omdat de kinderen hier weinig taal bij gebruiken is het beter om deze rol te laten vertolken door een babypop)
Om het rollenspel beter tot z'n recht te laten komen kun je bijvoorbeeld de volgende situaties voorspelen:
Informatie geven over reizen
Een reis uitzoeken
Een reis boeken
De koffers inpakken en op vakantie gaan
Laat de kinderen vrij spelen in de hoek en kom af en toe langs om het spel richting te geven, door bijvoorbeeld mee te spelen.
In mijn blog: Rollenspel en fantasiespel vind je meer informatie over deze spelvorm
Verbinden
De themahoek biedt niet alleen stof voor rollenspel. Je kunt veel verbindingen leggen met andere hoeken en vakgebieden, zoals:
Hoekenspel:
Rollenspel
Gebruik je winkeltje om een reisbureau te maken en verander je themahoek bijvoorbeeld in een hotel, vliegveld of camping.
Betrek de huishoek bij je je spel in de themahoek. De kinderen uit de huishoek kunnen een reis gaan boeken bij het reisbureau.
Gebruik rollenkaarten en/of een spelscript om het rollenspel te stimuleren
Constructief spel
Laat de kinderen in de bouwhoek met bijvoorbeeld lappen en blokken een tent bouwen. De gasten van het reisbureau kunnen vervolgens een reis boeken naar de camping in de bouwhoek.
SEO:
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de sociaal-emotionele ontwikkeling uitdagen: muziek uit andere landen
Motoriek:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die motoriek uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Zelf allerlei attributen voor de themahoek knutselen
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de motoriek uitdagen:
Grote motoriek: Grote materialen
Kleine motoriek: Kleine materialen, een computer, een rekenmachine, een telefoon, een kassa, munten en schrijfmaterialen
Geletterdheid:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die geletterdheid uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Het tekenen van een spelscript in 4-6 belangrijke scenes
Een naambord maken voor het reisbureau
Een boekingsformulier
Een paspoort
Een open/dicht kaart
Posters van allerlei landen
Een welkombord
Een stappenplan (bijv. hoe boek je een reis?)
Labels voor op de koffers
Een folder/brochure
Een vakantielijst (wat neem je mee op vakantie?)
Kernwoorden stempelen en deze op de materialen in de themahoek plakken
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de geletterdheid uitdagen:
Mondelinge taal: telefoon
Geletterdheid: boeken (over landen en vakantie), reisboeken, tijdschriften over reizen, reisfolders, reisbrochures, een naambord, een open/dicht kaart, posters van allerlei landen, een stappenplan, een vakantielijst, een paspoort, een welkombord, een spelscript, logo's van bekende reisbureaus, pictogrammen (wc, uitgang, nooduitgang enz...), boekingsformulieren, vliegtickets, badges voor de medewerkers van het reisbureau, een computer, letterstempels, schrijfmaterialen, papier, woordkaarten, koffer labels, een paspoort en een paklijst
Gecijferdheid:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die gecijferdheid uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Een bord met de openingstijden van het reisbureau. Wanneer opent en sluit het reisbureau? Hoe ziet deze tijd er analoog uit? En hoe digitaal?
Een klok
Een stappenplan
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de gecijferdheid uitdagen:
Tellen: geld
Cijfers: cijferkaarten, cijferstempels, cijfermaterialen, een telefoon, een telefoonboek en een rekenmachine
Kalender: een aftelkalender, een kalender en een agenda
Tijd: een klok, een stappenplan, een speelklok en een bord met openingstijden
Geld: geld en een kassa
Inhoud: koffiekopjes, een kofiekan, een theepot, theeglazen
Ruimtelijk inzicht: een atlas, plattegronden, landkaarten en een wereldbol/-kaart
Wereldoriëntatie:
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de wereldoriëntatie uitdagen: informatieve boeken (over het reisbureau, reizen en landen), vlaggen uit allerlei landen, spullen uit andere landen voor in de etalage van het reisbureau, weerkaarten, een atlas, plattegronden, landkaarten en een wereldbol/-kaart
Digitale geletterdheid:
Zie voor suggesties mijn blog: Digitale geletterdheid in de huishoek
In mijn blog: Beredeneerd spelen lees je hoe je doelen aan spel verbindt
Spelbegeleiding
Kinderen laten vanuit manipulerend imitatiespel dus steeds meer symbolisch rollenspel zien.
Bij het ene kind gaat dit wat sneller dan bij het andere kind. Dat is ook afhankelijk van het verloop van de taalontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling.
In mijn blog: De ontwikkeling van rollenspel lees je hier meer over.
Wanneer kinderen moeite hebben om uit de fase van het experimenteren en imiteren tot rol gebonden spel te komen, bijvoorbeeld omdat zij zelfsturing missen, kan het nodig zijn om mee te spelen. Hierover lees je meer in mijn blog: Spelbegeleiding
Om kinderen, die in de manipulerende en imiterende spelfase blijven hangen, te helpen om tot spelscenario’s te komen met duidelijke rollen en regels kun je ook een spelscript aanreiken. Een spelscript begint meestal in de kring. Je verkent eerst het thema met de kinderen. Laat leerlingen zoveel mogelijk actief meedenken over het script, de materialen en inrichting. Vanuit hier ontstaan vaak al spelideeën. Een spelscript kan ook tijdens het spel zelf ontstaan. Ga hiervoor met een klein groepje naar de huishoek.
Kinderen die het rollenspel al kunnen verdiepen kun je als verrijkende opdracht, voorafgaande aan het spel, ook zelf een spelscript laten tekenen.
In mijn blog: Spelscripts lees je er meer over.
Suggesties voor spelscripts:
Introduceer in de kring een avontuur of een actie. Speel dit avontuur daarna met de kinderen na.
Hang afbeeldingen uit een boek op, zodat de kinderen het verhaal kunnen naspelen.
Teken een spelscenario.
Help de kinderen door middel van wie-waar-wat kaarten om ze structuur in het spel te bieden en zo tot spelscenario’s te komen met duidelijke rollen en regels. Zo weten de kinderen beter welke rollen ze zouden kunnen spelen en hebben zij een geheugensteuntje om in hun rol te blijven. Spreek af wie ze gaan zijn en verken samen de inhoud en mogelijkheden bij deze rol. Bijv. Wat doet een kampeerder? Welke spullen gebruikt iemand die gaat kamperen? Spreek ook met de kinderen af waar het verhaal zich gaat afspelen en wat er gaat gebeuren. Waar begint het verhaal mee en hoe gaat het verhaal eindigen? De rollenkaarten kun je plastificeren en aan een ketting in de huishoek hangen.
In plaats van rollenkaarten kun je ook kronen wegzetten. Plak bijvoorbeeld een afbeelding van een gids, winkelmedewerker of een kampeerder op een kroonstrook of nog leuker: Laat de kinderen er zelf eentje maken.
Maak per categorie een doos met materialen (bijvoorbeeld eentje voor een reis boeken, eentje voor de koffer inpakken enz.). Maak met een pictogram de categorie van de inhoud van de doos zichtbaar. Introduceer steeds een doos. Laat de spullen zien en bespreek het bijbehorende manipulatieve spel. Doe dat voor. Bespreek ook welke rollen daarbij nodig zijn. Na een aantal dagen kun je een andere doos introduceren. Op die manier bouw je het spel op van klein naar groot. Uiteindelijk kunnen alle dozen een plekje krijgen in de hoek en kun je de kinderen voorafgaande aan het spel bewust voor een doos laten kiezen. Op die manier stimuleer je autonomie/eigen inbreng en vooraf een plan bedenken.
Evaluatie
Na afloop van de speelwerktijd wordt steeds besproken wat er in de themahoek is gespeeld. De kinderen kunnen ook een stukje voorspelen voor de rest van de groep.
Op zoek naar meer?
Inspireer dan collega’s door jouw ideeën als reactie op deze blog te delen!

.
Comentários