Kinderen vinden het heel fijn om rollenspel te spelen. Hiermee verwerken ze alle gebeurtenissen en indrukken die ze meekrijgen. In deze blog geef ik je suggesties voor rijk rollenspel in je themahoek bij het thema Sinterklaas.

Inrichten
Verander je bestaande huishoek met wat kleine aanpassingen in een huiskamer in de Sinterklaastijd, waar de kinderen het Sinterklaasjournaal kunnen spelen/kijken.
Laat je hoek, om nog meer betrokkenheid te creëren, altijd zoveel mogelijk door de kinderen zelf inrichten. Bespreek met de kinderen hoe de hoek eruit moet komen te zien en inventariseer welke spullen daarvoor nodig zijn.
Maak op een flap drie kolommen. Schrijf/teken in kolom 1 de spullen die al aanwezig zijn in de huishoek, in kolom 2 de spullen, die de kinderen van huis mee mogen nemen en in kolom 3 de spullen die de kinderen zelf gaan maken.
Wellicht komen de kinderen er tijdens het spel achter dat zij nog materialen missen.
Als er voldoende spullen zijn richt je samen met de kinderen de hoek in.
Haal eerst alle overbodige spullen eruit. Maak een frame van bijvoorbeeld karton.
Je kunt deze aan het plafond ophangen, maar je kunt deze ook vastmaken op een tafel.
Je kunt de tv ook van een grote doos maken.
De kinderen staan achter het frame en presenteren hier het journaal. Je maakt het helemaal compleet door een microfoon en verkleedkleding toe te voegen.
Tip: Het is ook leuk om een Sinterklaasjournaal aflevering voor te bereiden voor het moment dat Sinterklaas op bezoek komt in de klas.
In mijn blog: De huishoek inrichten vind je meer tips voor het inrichten van een themahoek
Inspiratie:
Voorbeelden van huiskamers in de Sinterklaastijd vind je op mijn Pinterest
Materialen:
Denk bij het inrichten van deze hoek aan de volgende materialen:
Aftelkalender
Afbeeldingen van Sinterklaas
Afstandsbediening
Baard
Babypop
Ballonnen Sinterklaas
Bank
Bed
Bekers
Bestek
Bezem
Boeken
Boek van Sinterklaas
Borden
Briefpapier
Brievenbus (bijv. van een doos)
Bril
Bureau
Cd speler met koptelefoon en Sinterklaasmuziek
Chocoladeletters
Chocolade munten
Computer
Deurbel
Dienblad
Doosjes van chocoladeletters
Emotiekaarten
Etenswaren (plastic)
Fluitketel
Fotolijstjes met foto's
Folders van speelgoedwinkels
Haard/kachel
Handpoppen van Sint en Piet
Handschoenen van Sint en Piet
Hooi
Houtblokken (met vuur van papier en lampjes ertussen)
Houten cup cakes of taartjes
Huisdier
Huisnummer
Kaarten
Kalender
Kast
Keuken
Kinderwagen
Klamboe
Kledingrek
Kleurplaten Sinterklaas
Kleurpotloden
Klok
Klompen
Knuffels: Sint, Piet en het paard
Koekdoos
Koffiepot
Koffiezetapparaat
Kop en schotels
Kookboek
Kookboekstandaard
Kookwekker
Krant
Kussens
Kussensloop
Lakens
Letterkaarten
Letterstempels
Mantel van Sinterklaas
Microfoon
Muziek (Sinterklaas)
Mijter
Paardenpak
Pakjes
Pannen
Papier
Pepernoten of pepernotenklei
Personenweegschaal
Pietenmutsen
Pietenpak
Plakband
Planten
Pootafdrukken paard
Portemonnee
Pruik: Sint en Piet
Pyjama
Recepten (Sinterklaas)
Rekenmachine
Ring van Sinterklaas
Rollenkaarten
Schaar
Schemerlampje
Schoenen
Schoorsteen
Schrijfmaterialen
Slingers (Sinterklaas)
Speelgoed
Spelscript
Spiegel
Staf
Stoelen
Stoffer en blik
Stofzuiger
Stokpaard
Tabberd
Tafel
Tekeningen
Telefoon
Teugels
Theepot
Theeglazen
Tijdschriften
Tv (gemaakt van een doos)
Vaatdoekjes
Verlanglijsten
Vlaggetjeslijn (Sinterklaas)
Vloerkleed
Welkombord: Welkom Sint!
Woordkaarten
Wortel
Zadel
Zakken: Zet er eventueel cijfers op, om uit te lokken hoeveel erin moet
Zorg voor materialen die zoveel mogelijk alle zintuigen prikkelen (dus materialen die de kinderen kunnen zien, horen, ruiken, voelen en proeven).
.
Spel
De kinderen kunnen zich in deze hoek door middel van spel verdiepen in het Sinterklaasjournaal. Dit is een onderwerp wat dichtbij de belevingswereld van de kinderen ligt, waardoor zij er ongetwijfeld ook al veel vanaf zullen weten. Toch is het zinvol om eerst samen verder op verkenning te gaan.
Eerst op verkenning:
Om de kinderen tot spel te stimuleren ga je eerst op verkenning om een stevig fundament voor het spel te creëren. Je kunt van tevoren bijvoorbeeld de volgende dingen bespreken:
Hoe ziet hun woonkamer er in de Sinterklaastijd uit?
Wat is er op het Sinterklaasjournaal te zien?
Hoe sluipen Pieten de huizen binnen?
Hoe beweegt de Sint?
Wat leest de presentator van het Sinterklaasjournaal?
Gebruik de eigen belevingswereld, interesses en ervaringen van de kinderen, foto's, boeken, vertelplaten, filmpjes, poppenspel of speel een stukje in de kring om de voorkennis over het Sinterklaasjournaal te vergroten.
Voorspelen:
Bespreek ook wat je in deze hoek allemaal zou kunnen spelen?
Probeer de kinderen uit te dagen met zoveel mogelijk suggesties te komen.
Manipulerend spel:
Bij het inrichten van je hoek is het belangrijk om in de gaten te houden of er spelmogelijkheden zijn voor alle spelniveaus. Kinderen zullen in hun spelontwikkeling eerst manipulerend spel laten zien en daarna pas rollenspel. Bij manipulerend spel staat het herhalend handelen centraal en gaat het minder om een bedoeling achter dat handelen. Deze fase hoort bij het spel. Een kind moet in deze fase eerst ontdekken wat je allemaal met een materiaal kunt doen. Wanneer een hoek nieuw is zal het spel, ongeacht de spelfase waarin een kind zich bevindt, ook vooral manipulatief zijn, omdat al die nieuwe voorwerpen moeten worden verkend. Zorg er dus voor, dat er voldoende materialen aanwezig zijn om manipulerend spel mee te spelen. Bij het manipulerend spel in deze themahoek kun je bijvoorbeeld denken aan een afstandsbediening. Een manipulerende handeling is drukken op de toetsen. Jonge kinderen, die nog veel hanterend spel spelen, spelen bovendien graag naast elkaar. Ze doen graag hetzelfde. Zorg daarom voor meerdere exemplaren van dezelfde spullen, zodat de kinderen elkaar kunnen imiteren.
In mijn blog: Soorten spel en hoeken lees je meer over deze spelvorm
Rollenspel:
Het manipulerende spel ontwikkelt zich gemiddeld tussen de leeftijd van 4,6-5 jaar langzaam tot meer eenvoudig symbolisch rol gebonden spel. De voorwerpen in de hoek krijgen dan een betekenis uit de werkelijkheid en de kinderen nemen daarbij een andere rol in dan hun eigen ik. Bij rollenspel gaat het dus niet over wat kinderen kunnen DOEN, maar wat zij kunnen SPELEN. Later, gemiddeld tussen 5-6 jaar, zal dit spel steeds verder worden uitgediept. De rol die de kinderen spelen bepaalt voor een groot deel welke handelingen ze uitvoeren. Rollen die in deze hoek gespeeld kunnen worden zijn bijvoorbeeld de rol van:
Sinterklaas
De Pieten
Het paard van Sinterklaas
Vader
Moeder
Kind
Baby (omdat de kinderen hier weinig taal bij gebruiken is het beter om deze rol te laten vertolken door een babypop)
Om het rollenspel beter tot z'n recht te laten komen kun je bijvoorbeeld de volgende situaties voorspelen:
De kinderen spelen het Sinterklaasjournaal (in een kartonnen tv)
De kinderen sluipen als Sint of Piet met een gevulde zak een huiskamer binnen om pakjes in de schoenen te stoppen.
Laat de kinderen vrij spelen in de hoek en kom af en toe langs om het spel richting te geven, door bijvoorbeeld mee te spelen.
In mijn blog: Rollenspel en fantasiespel vind je meer informatie over deze spelvorm
Verbinden
De themahoek biedt niet alleen stof voor rollenspel. Je kunt veel verbindingen leggen met andere hoeken en vakgebieden, zoals:
Hoekenspel: .
Rollenspel
Betrek het winkeltje bij je spel in de themahoek. Maak er een speelgoedwinkel van waar Sinterklaas de cadeautjes gaat kopen.
Gebruik rollenkaarten en/of een spelscript om het rollenspel te stimuleren
SEO:
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de sociaal-emotionele ontwikkeling uitdagen: emotiekaarten, muziek, een spiegel
Motoriek:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die motoriek uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Cadeautjes inpakken
Zelf allerlei attributen voor de themahoek knutselen
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de motoriek uitdagen:
Grote motoriek: Grote materialen, zakken, paardenteugels, een stokpaard, een schoorsteen, een bezem, pakjes, een dienblad
Kleine motoriek: Kleine materialen, een afstandsbediening, schrijfmaterialen, een schaar, plakband, lint, keukenspullen, schoonmaakmaterialen, inpakmaterialen, (kleur-)potloden, kleurplaten, een telefoon, papier en stiften.
Geletterdheid:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die geletterdheid uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Het tekenen van een spelscript in 4-6 belangrijke scenes
Een welkombord
Een stappenplan
Cadeau labels
Het boek van de Sint met de namen van de kinderen
Verlanglijstje
Brieven/kaarten voor Sinterklaas
Kernwoorden stempelen en deze op de materialen in de themahoek plakken
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de geletterdheid uitdagen:
Mondelinge taal: een microfoon, een telefoon en een televisie van karton, waar de kinderen achter kunnen staan
Geletterdheid: boeken, chocoladeletters, kranten, kookboeken, tijdschriften, een pictogram, een stappenplan, naamkaarten, een spelscript, een welkombord, briefpapier, kaarten/enveloppen, een brievenbus, een computer, letterstempels, schrijfmaterialen, papier, woordkaarten, cadeau labels, het boek van Sinterklaas en een verlanglijst
Visueel waarnemen: vormenkaarten
Gecijferdheid:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die gecijferdheid uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Een bon schrijven
Een plattegrond
Een bord met de openingstijden. Wanneer opent/sluit ...? Hoe ziet deze tijd er analoog uit? En hoe digitaal?
Een klok met daarop de openingstijden of voedertijden
Receptenkaartjes
Prijskaartjes/een prijslijst
Een stappenplan
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de geletterdheid uitdagen:
Tellen: pepernoten of teldopjes, geld,
Cijfers: een afstandsbediening, cijferkaarten, cijferstempels, een huisnummer, een telefoon, een telefoonboek en een rekenmachine
Wegen: een keukenweegschaal en een personenweegschaal
Meten: een schoorsteen, een brievenbus en stukken inpakpapier in allerlei formaten
Kalender: een aftelkalender, een kalender en een agenda
Tijd: een stappenplan, een klok, een speelklok, een kookwekker en een horloge
Inhoud: een koffiekan, koffiekopjes, een theepot, theeglazen, glazen, een zak en een brievenbus
Geld: barcodes, bonnen, geld, een kassa, een prijslijst en prijskaartjes
Ruimtelijk inzicht: een spiegel
Wereldoriëntatie:
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de wereldoriëntatie uitdagen: informatieve boeken (over Sinterklaas)
Digitale geletterdheid:
Zie voor suggesties mijn blog: Digitale geletterdheid in de huishoek
In mijn blog: Beredeneerd spelen lees je hoe je doelen aan spel verbindt
Spelbegeleiding
In het begin zal het spel in een nieuwe hoek vooral manipulatief zijn: al die nieuwe voorwerpen moeten worden verkend. Deze fase hoort bij het spel en ontwikkelt zich langzaam tot meer rol gebonden spel. Bij het ene kind gaat dit wat sneller dan bij het andere kind. Wanneer kinderen moeite hebben om uit de fase van het experimenteren en tot rol gebonden spel te komen, bijvoorbeeld omdat zij zelfsturing missen, kan het nodig zijn om mee te spelen en/of een spelscript aan te reiken die hen helpen om wel tot spelscenario’s te komen met duidelijke rollen en regels. Een spelscript begint meestal in de kring. Je verkent eerst het thema met de kinderen. Laat leerlingen zoveel mogelijk actief meedenken over het script, de materialen en inrichting. Vanuit hier ontstaan vaak al spelideeën. Een spelscript kan ook tijdens het spel zelf ontstaan. Ga hiervoor met een klein groepje naar de huishoek. Spelbegeleiding
Kinderen laten vanuit manipulerend imitatiespel dus steeds meer symbolisch rollenspel zien.
Bij het ene kind gaat dit wat sneller dan bij het andere kind. Dat is ook afhankelijk van het verloop van de taalontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling.
In mijn blog: De ontwikkeling van rollenspel lees je hier meer over.
Wanneer kinderen moeite hebben om uit de fase van het experimenteren en imiteren tot rol gebonden spel te komen, bijvoorbeeld omdat zij zelfsturing missen, kan het nodig zijn om mee te spelen. Hierover lees je meer in mijn blog: Spelbegeleiding
Om kinderen, die in de manipulerende en imiterende spelfase blijven hangen, te helpen om tot spelscenario’s te komen met duidelijke rollen en regels kun je ook een spelscript aanreiken. Een spelscript begint meestal in de kring. Je verkent eerst het thema met de kinderen. Laat leerlingen zoveel mogelijk actief meedenken over het script, de materialen en inrichting. Vanuit hier ontstaan vaak al spelideeën. Een spelscript kan ook tijdens het spel zelf ontstaan. Ga hiervoor met een klein groepje naar de huishoek.
Kinderen die het rollenspel al kunnen verdiepen kun je als verrijkende opdracht, voorafgaande aan het spel, ook zelf een spelscript laten tekenen.
In mijn blog: Spelscripts lees je er meer over.
Suggesties voor spelscripts:
Introduceer in de kring een avontuur of een actie. Speel dit avontuur daarna met de kinderen na.
Hang afbeeldingen uit een boek op, zodat de kinderen het verhaal kunnen naspelen.
Teken een spelscenario.
Help de kinderen door middel van wie-waar-wat kaarten om ze structuur in het spel te bieden en zo tot spelscenario’s te komen met duidelijke rollen en regels. Zo weten de kinderen beter welke rollen ze zouden kunnen spelen en hebben zij een geheugensteuntje om in hun rol te blijven. Spreek af wie ze gaan zijn en verken samen de inhoud en mogelijkheden bij deze rol. Bijv. Wat doet een Piet? Welke spullen gebruikt een Piet? Spreek ook met de kinderen af waar het verhaal zich gaat afspelen en wat er gaat gebeuren. Waar begint het verhaal mee en hoe gaat het verhaal eindigen? De rollenkaarten kun je plastificeren en aan een ketting in de huishoek hangen.
In plaats van rollenkaarten kun je ook kronen van Pieten en Sinterklaas wegzetten. Plak bijvoorbeeld een afbeelding van een Piet op een kroonstrook of nog leuker: Laat de kinderen er zelf eentje maken.
Maak per categorie een doos met materialen (bijvoorbeeld eentje voor het presenteren van het Sinterklaasjournaal, eentje voor het vullen van de schoenen enz.). Maak met een pictogram de categorie van de inhoud van de doos zichtbaar. Introduceer steeds een doos. Laat de spullen zien en bespreek het bijbehorende manipulatieve spel. Doe dat voor. Bespreek ook welke rollen daarbij nodig zijn. Na een aantal dagen kun je een andere doos introduceren. Op die manier bouw je het spel op van klein naar groot. Uiteindelijk kunnen alle dozen een plekje krijgen in de hoek en kun je de kinderen voorafgaande aan het spel bewust voor een doos laten kiezen. Op die manier stimuleer je autonomie/eigen inbreng en vooraf een plan bedenken.
Afsluiting
Na afloop van de speelwerktijd wordt steeds besproken wat er in de themahoek is gespeeld. De kinderen kunnen ook een stukje voorspelen voor de rest van de groep.
Op zoek naar meer?
Inspireer dan collega’s door jouw ideeën als reactie op deze blog te delen!

.
Comments