Kinderen vinden het heel fijn om rollenspel te spelen. Hiermee verwerken ze alle gebeurtenissen en indrukken die ze meekrijgen. In deze blog geef ik je suggesties voor rijk rollenspel in je themahoek bij het thema Sinterklaas.

Inrichten
Maak het Kasteel van Sinterklaas in Spanje of tijdens zijn verblijf in Nederland.
Voor deze hoek zijn niet veel aanpassingen nodig. Je kunt er je bestaande huishoek voor gebruiken of een themahoek voor inrichten. Het meest ideale is om er een aparte hoek van te maken, zodat de huishoek bij de themahoek op bezoek kan gaan.
Laat je hoek, om nog meer betrokkenheid te creëren, altijd zoveel mogelijk door de kinderen zelf inrichten. Bespreek met de kinderen hoe de hoek eruit moet komen te zien en inventariseer welke spullen daarvoor nodig zijn.
Maak op een flap drie kolommen. Schrijf/teken in kolom 1 de spullen die al aanwezig zijn in de huishoek, in kolom 2 de spullen, die de kinderen van huis mee mogen nemen en in kolom 3 de spullen die de kinderen zelf gaan maken.
Wellicht komen de kinderen er tijdens het spel achter dat zij nog materialen missen.
Als er voldoende spullen zijn richt je samen met de kinderen de hoek in.
Haal eerst alle overbodige spullen eruit.
Je kunt het huis/kasteel bijvoorbeeld met karton, lappen of een beschilderd laken maken.
Hang foto's van Pieten en Amerigo aan de wand. Je kunt kiezen voor een bepaalde kamer: De slaapkamer, de werkkamer van Sint enz... of meerdere kamers maken.
Maak met tape een parkeerplaats voor Amerigo op de vloer en plak pootafdrukken van een paard, met daarin bijvoorbeeld cijfers of letters, richting de hoek.
In mijn blog: De huishoek inrichten vind je meer tips voor het inrichten van een themahoek
Inspiratie:
Voorbeelden vind je op mijn Pinterest

Materialen:
Denk bij het inrichten van deze hoek aan de volgende materialen:
Aftelkalender
Adressenlijst met de namen van de kinderen uit de klas
Afstandsbediening
Baard
Bed met een rode deken (met gouden kruis)
Bekers
Bestek
Bezem
Boeken over Sinterklaas
Boek van Sinterklaas, waarin de kinderen mogen schrijven
Borden
Borstel
Briefpapier
Brievenbus
Bril
Bureau
Cadeau lint
Chocoladeletters
Computer
Cijferkaarten
Cijferstempels
Deurbel
Doosjes van chocoladeletters
Emotiekaarten
Etenswaren (plastic)
Föhn
Fotolijstjes met foto's van Amerigo en de Pieten aan de muur en op het bureau
Geld
Haard/kachel
Handpoppen van Sint en Piet
Handschoenen voor Sint en Piet
Hoefijzer
Hooi voor het paard
Houtblokken (met vuur van papier en lampjes ertussen)
Huisnummer
Inpakpapier
Kalender
Kam
Kaptafel
Kast
Keuken
Klamboe (maak er een hemelbed voor Sinterklaas van)
Kledingrek
Klok
Knuffels: Sint, Piet en het paard
Koffiepot
Koffiezetapparaat
Kop en schotels
Krant
Kussens
Kussensloop
Labels
Lakens
Landkaart Nederland
Letters (bijv. de tekst: "Paleis van de Sint")
Letterstempels
Mantel van Sinterklaas
Mijter
Muziek; Sinterklaasmuziek, Spaanse muziek
Ochtendjas
Paardenpak
Pakjes
Pantoffels
Papier
Paspoort voor Sint en Piet
Pepernoten of pepernotenklei
Personenweegschaal
Pictogram: Parkeerplaats voor het paard
Pietenmutsen
Pietenpakken
Plakband
Planten
Pruik: Sint en Piet
Pyjama voor Sinterklaas
Rekenmachine
Richtingaanwijzer naar Nederland
Ring van Sinterklaas
Rollenkaarten
Schaar
Schemerlampje
Schrijfmaterialen
Slaapmuts
Snoepgoed
Speelgoed
Spelscript
Spiegel (goud)
Staf
Stoel voor Sinterklaas (mooi versierd)
Stoffer en blik
Stofzuiger
Stokpaard
Tabberd
Tafel
Tekeningen
Telefoon
Teugels
Theepot
Theeglazen
Toilettas en toiletspullen
Vaatdoekjes
Vakantielijst (Wat moet Sint mee naar Nederland nemen?)
Verlanglijstjes (lege, die de kinderen kunnen invullen)
Vlag (Spanje)
Vloerkleed
Wekker
Wereldbol/-kaart
Werkmijter
Woordkaarten
Wortels voor het paard
Zadel
Zakken: Zet er eventueel cijfers op, om uit te lokken hoeveel erin moet
Zeekaart
Zorg voor materialen die zoveel mogelijk alle zintuigen prikkelen (dus materialen die de kinderen kunnen zien, horen, ruiken, voelen en proeven).
.
Spel
De kinderen kunnen zich in deze hoek door middel van spel verdiepen in het kasteel van Sinterklaas. Veel kleuters zullen nog nooit in het kasteel van Sinterklaas zijn geweest, waardoor dit onderwerp eerst wat nader zal moeten worden verkend.
Eerst op verkenning:
Om de kinderen tot spel te stimuleren ga je eerst op verkenning om een stevig fundament voor het spel te creëren. Je kunt van tevoren bijvoorbeeld de volgende dingen bespreken:
Waar Sinterklaas woont.
Welke kamers zijn er in het huis van Sinterklaas?
Wie wonen er in het huis van Sinterklaas?
Welke spullen gebruikt Sinterklaas?
Wat heeft Sinterklaas aan?
Wat zegt Sinterklaas tegen de Pieten?
Wat doet de Sinterklaas zoal?
Wat schrijft Sinterklaas?
Wat telt/berekent Sinterklaas?
Wat leest Sinterklaas?
Hoe bewegen Sint en de Pieten? Hoe beweegt het paard?
Gebruik de eigen belevingswereld, interesses en ervaringen van de kinderen, foto's, boeken, vertelplaten, filmpjes, poppenspel of speel een stukje in de kring om de voorkennis over het huis van Sinterklaas te vergroten.
Voorspelen:
Bespreek ook wat je in deze hoek allemaal zou kunnen spelen?
Probeer de kinderen uit te dagen met zoveel mogelijk suggesties te komen.
Manipulerend spel:
Bij het inrichten van je hoek is het belangrijk om in de gaten te houden of er spelmogelijkheden zijn voor alle spelniveaus. Kinderen zullen in hun spelontwikkeling eerst manipulerend spel laten zien en daarna pas rollenspel. Bij manipulerend spel staat het herhalend handelen centraal en gaat het minder om een bedoeling achter dat handelen. Deze fase hoort bij het spel. Een kind moet in deze fase eerst ontdekken wat je allemaal met een materiaal kunt doen. Wanneer een hoek nieuw is zal het spel, ongeacht de spelfase waarin een kind zich bevindt, ook vooral manipulatief zijn, omdat al die nieuwe voorwerpen moeten worden verkend. Zorg er dus voor, dat er voldoende materialen aanwezig zijn om manipulerend spel mee te spelen. Bij het manipulerend spel in deze themahoek kun je bijvoorbeeld denken aan een koffiekopje met een lepel. Een manipulerende handeling is roeren in het koffiekopje. Jonge kinderen, die nog veel hanterend spel spelen, spelen bovendien graag naast elkaar. Ze doen graag hetzelfde. Zorg daarom voor meerdere exemplaren van dezelfde spullen, zodat de kinderen elkaar kunnen imiteren.
In mijn blog: Soorten spel en hoeken lees je meer over deze spelvorm
Rollenspel:
Het manipulerende spel ontwikkelt zich gemiddeld tussen de leeftijd van 4,6-5 jaar langzaam tot meer eenvoudig symbolisch rol gebonden spel. De voorwerpen in de hoek krijgen dan een betekenis uit de werkelijkheid en de kinderen nemen daarbij een andere rol in dan hun eigen ik. Bij rollenspel gaat het dus niet over wat kinderen kunnen DOEN, maar wat zij kunnen SPELEN. Later, gemiddeld tussen 5-6 jaar, zal dit spel steeds verder worden uitgediept. De rol die de kinderen spelen bepaalt voor een groot deel welke handelingen ze uitvoeren. Rollen die in deze hoek gespeeld kunnen worden zijn bijvoorbeeld de rol van:
Sinterklaas
Piet
Het paard van Sinterklaas (omdat de kinderen hier weinig taal bij gebruiken is het beter om deze rol te laten vertolken door bijv. een stokpaard)
Om het rollenspel beter tot z'n recht te laten komen kun je bijvoorbeeld de volgende situaties voorspelen:
Sinterklaas is moe en gaat slapen
Sinterklaas gaat lezen en schrijven in het grote boek
Sinterklaas kan brieven schrijven of typen op zijn computer
Sinterklaas kan tekeningen bekijken
Sinterklaas kan met de pieten kletsen of bellen
Sinterklaas kan verlanglijsten lezen
Sinterklaas kan pepernoten goedkeuren
Sinterklaas kan de dagen aftellen op zijn kalender enz.
De pieten kijken af en toe hoe het met Sinterklaas gaat.
De Pieten brengen Sinterklaas eten
De Pieten vertellen wie zoet is en wie niet (zodat Sint dat in het boek kan schrijven)
De Pieten komen tekeningen brengen
De Pieten laten Sint de pepernoten controleren
De Pieten verzorgen Sinterklaas zijn paard, enz.
Laat de kinderen vrij spelen in de hoek en kom af en toe langs om het spel richting te geven, door bijvoorbeeld mee te spelen.
In mijn blog: Rollenspel en fantasiespel vind je meer informatie over deze spelvorm
Verbinden
De themahoek biedt niet alleen stof voor rollenspel. Je kunt veel verbindingen leggen met andere hoeken en vakgebieden, zoals:
Hoekenspel:
Rollenspel
Betrek het winkeltje bij je spel in de themahoek. Laat Sinterklaas en de Pieten daar speelgoed kopen.
Gebruik rollenkaarten en/of een spelscript om het rollenspel te stimuleren
Sensopathisch spel
Combineer deze hoek met de zandtafel. Doe er pepernoten in, die de Pieten in zakjes kunnen doen.
Constructief spel
Laat de kinderen van rolletjes en verpakkingen een pepernotenmachine construeren. Zet deze in de zandtafel in je themahoek.
SEO:
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de sociaal-emotionele ontwikkeling uitdagen: muziek, een hangmat, een spiegel
Motoriek:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die motoriek uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Cadeautjes inpakken
Zelf allerlei attributen voor de themahoek knutselen
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de motoriek uitdagen:
Grote motoriek: Grote materialen, pakjes, een stokpaard en paardenteugels, een dienblad, zakken.
Kleine motoriek: Kleine materialen, een computer, een telefoon, schrijfmaterialen, een schaar, plakband, inpakmaterialen, een rekenmachine, lint, touw, (kleur-)potloden, papier en stiften.
Geletterdheid:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die geletterdheid uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Het tekenen van een spelscript in 4-6 belangrijke scenes
Een naambord voor het kasteel
Een paspoort voor Sint en de Pieten
Een stappenplan (hoe pak je iets in?)
Labels voor aan de pakjes
Een boek van Sinterklaas
Verlanglijstjes
Brieven/kaarten
Kernwoorden stempelen en deze op de materialen in de themahoek plakken
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de geletterdheid uitdagen:
Mondelinge taal: een telefoon
Geletterdheid: boeken, chocoladeletters, kranten, recepten, tijdschriften, een pictogram, een naambord, een stappenplan, een vakantielijst (wat moet Sint meenemen?), een paspoort voor Sint en de Pieten, verlanglijsten, een spelscript, briefpapier, kaarten/enveloppen, een brievenbus, een computer, letterstempels, schrijfmaterialen, papier, woordkaarten, cadeau labels, een boodschappenlijst en een boek van Sinterklaas
Gecijferdheid:
De kinderen kunnen zelf allerlei dingen voor de themahoek maken, die gecijferdheid uitdagen, denk bijvoorbeeld aan:
Bonnen schrijven
Een klok
Receptenkaartjes, bijv. voor pepernoten
Prijskaartjes/een prijslijst
Een stappenplan
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de geletterdheid uitdagen:
Tellen: geld, teldopjes (de pepernoten) of echte pepernoten
Cijfers: een afstandsbediening, cijferkaarten, cijferstempels, een huisnummer, een telefoon, een telefoonboek en een rekenmachine
Wegen: een weegschaal, een keukenweegschaal en een personenweegschaal
Meten: een rolmaat, een meetlint, een liniaal, een brievenbus en stukken inpakpapier in allerlei formaten
Kalender: een aftelkalender, een kalender en een agenda voor Sinterklaas
Tijd: een stappenplan, een klok, een speelklok, een kookwekker, een timer, een stopwatch, een horloge, een bord met de openingstijden, een (reis-)wekker
Inhoud: maatbekers, een koffiekan, koffiekopjes, een theepot, theeglazen, glazen, een koffer, dozen, een zak en een brievenbus
Geld: barcodes, bonnen, geld, een kassa, een prijslijst en prijskaartjes
Ruimtelijk inzicht: een atlas, een spiegel, een landkaart, een zeekaart en een wereldbol/-kaart
Wereldoriëntatie:
Door de volgende materialen toe te voegen kun je de wereldoriëntatie uitdagen: informatieve boeken (over Sinterklaas en Spanje), een atlas, een wereldbol/-kaart en een Spaanse vlag
Digitale geletterdheid:
Zie voor suggesties mijn blog: Digitale geletterdheid in de huishoek
In mijn blog: Beredeneerd spelen lees je hoe je doelen aan spel verbindt
Spelbegeleiding
Kinderen laten vanuit manipulerend imitatiespel dus steeds meer symbolisch rollenspel zien.
Bij het ene kind gaat dit wat sneller dan bij het andere kind. Dat is ook afhankelijk van het verloop van de taalontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling.
In mijn blog: De ontwikkeling van rollenspel lees je hier meer over.
Wanneer kinderen moeite hebben om uit de fase van het experimenteren en imiteren tot rol gebonden spel te komen, bijvoorbeeld omdat zij zelfsturing missen, kan het nodig zijn om mee te spelen. Hierover lees je meer in mijn blog: Spelbegeleiding
Om kinderen, die in de manipulerende en imiterende spelfase blijven hangen, te helpen om tot spelscenario’s te komen met duidelijke rollen en regels kun je ook een spelscript aanreiken. Een spelscript begint meestal in de kring. Je verkent eerst het thema met de kinderen. Laat leerlingen zoveel mogelijk actief meedenken over het script, de materialen en inrichting. Vanuit hier ontstaan vaak al spelideeën. Een spelscript kan ook tijdens het spel zelf ontstaan. Ga hiervoor met een klein groepje naar de huishoek.
Kinderen die het rollenspel al kunnen verdiepen kun je als verrijkende opdracht, voorafgaande aan het spel, ook zelf een spelscript laten tekenen.
In mijn blog: Spelscripts lees je er meer over.
Suggesties voor spelscripts:
Introduceer in de kring een avontuur of een actie. Speel dit avontuur daarna met de kinderen na.
Hang afbeeldingen uit een boek op, zodat de kinderen het verhaal kunnen naspelen.
Teken een spelscenario.
Help de kinderen door middel van wie-waar-wat kaarten om ze structuur in het spel te bieden en zo tot spelscenario’s te komen met duidelijke rollen en regels. Zo weten de kinderen beter welke rollen ze zouden kunnen spelen en hebben zij een geheugensteuntje om in hun rol te blijven. Spreek af wie ze gaan zijn en verken samen de inhoud en mogelijkheden bij deze rol. Bijv. Wat doet een Piet? Welke spullen gebruikt een Piet? Spreek ook met de kinderen af waar het verhaal zich gaat afspelen en wat er gaat gebeuren. Waar begint het verhaal mee en hoe gaat het verhaal eindigen? De rollenkaarten kun je plastificeren en aan een ketting in de huishoek hangen.
In plaats van rollenkaarten kun je ook kronen van Pieten en Sinterklaas wegzetten. Plak bijvoorbeeld een afbeelding van een Piet op een kroonstrook of nog leuker: Laat de kinderen er zelf eentje maken.
Maak per categorie een doos met materialen (bijvoorbeeld eentje voor het schrijven in het boek van Sinterklaas, eentje voor het maken van pepernoten enz.). Maak met een pictogram de categorie van de inhoud van de doos zichtbaar. Introduceer steeds een doos. Laat de spullen zien en bespreek het bijbehorende manipulatieve spel. Doe dat voor. Bespreek ook welke rollen daarbij nodig zijn. Na een aantal dagen kun je een andere doos introduceren. Op die manier bouw je het spel op van klein naar groot. Uiteindelijk kunnen alle dozen een plekje krijgen in de hoek en kun je de kinderen voorafgaande aan het spel bewust voor een doos laten kiezen. Op die manier stimuleer je autonomie/eigen inbreng en vooraf een plan bedenken.
Afsluiting
Na afloop van de speelwerktijd wordt steeds besproken wat er in de themahoek is gespeeld. De kinderen kunnen ook een stukje voorspelen voor de rest van de groep.
Op zoek naar meer?
Inspireer dan collega’s door jouw ideeën als reactie op deze blog te delen!

.
Comentarios