Zand en water zijn beide aantrekkelijk materiaal voor jonge kinderen. Het heeft iets magisch; je kunt het immers niet vastpakken en het kan allerlei vormen aannemen.
Volwassenen zien het spel bij een zand-/watertafel vaak als doelloos kliederen en spel waar kinderen alleen maar vies van worden. Jammer, want spelen met zand en water is niet alleen superleuk, maar ook heel ontspannend, nuttig en leerzaam. Een zand- en watertafel mogen niet ontbreken in een kleuterklas. De zandtafel is ook de voorloper van het constructiespel.
In deze blog geef ik je suggesties voor de zand-/watertafel bij het thema Sinterklaas.
Vullingen
Naast zand en water leent de zand-/watertafel zich ook voor andere vullingen.
Denk bij het vullen van de zandtafel vooral aan de zintuigen.
Kies bijvoorbeeld voor kleur-/geurrijke materialen of ga juist voor natuurlijke kleuren.
Zorg voor materialen met verschillende texturen, zodat er veel te ontdekken valt.
Denk bij dit thema, naast water en zand, ook eens aan:
Gekleurde rijst
Hooi
Hydro korrels (als alternatief voor echte pepernoten)
Nep pepernoten van zoutdeeg (als alternatief voor echte pepernoten)
Papiersnippers: verstop er allerlei kleine voorwerpen, zoals kleine pakjes in
Pepernoten: De kinderen kunnen eraan voelen, ermee strooien en tellen. Maak wel duidelijke afspraken. Bespreek dat deze pepernoten vies worden van alle handen, dus niet gegeten mogen worden. Speel je liever niet met eten? Bedenk dan samen met de kinderen een alternatief, maak bijvoorbeeld pepernoten van klei of eikeltjes.
Scheerschuim (voor de baard van Sinterklaas)
Speculaaskruiden: Vermeng deze voor de geur door het zand.
Stro
Veren
Enzovoort.
Aanvullende materialen
Het spel aan de zandtafels is voor veel kleuters een nieuwe setting met bekend materiaal (uit de zandbak). Om te voorkomen dat zij spelgedrag herhalen van het buitenspel met zand kan het helpend zijn zo weinig mogelijk herkenbare buitenmaterialen, zoals emmers, schepjes, zandvormpjes en harkjes aan te bieden.
Vooral in een combinatiegroep waar veel kinderen van verschillende leeftijden zitten, is het ook goed de inrichting van de zandtafel zo te maken dat elk soort spel een kans heeft.
Door rijke materialen aan te bieden, kan elk kind er op zijn eigen niveau mee spelen.
Naarmate een kind ouder wordt en het materiaal goed kent verslapt de aandacht voor het spelen met water en zand. Het is dan goed om nieuwe spelimpulsen te geven en de zand-/watertafel aan te vullen met materialen, die gelegenheid bieden tot zowel manipulatief, constructief en rollenspel. Hierdoor stimuleer je de verschillende ontwikkelingsfasen. Door materialen toe te voegen of weg te halen kun je bovendien sturen in het soort spel dat er gespeeld word.
Denk bij dit thema ook eens aan materialen zoals:
Badfiguren, zoals een (stoom-)boot
Bakjes
Bekers (in Sinterklaasstijl)
Bomen (maak deze bijv. van een echte tak in een hompje klei, met evt. een maan erin)
Boten
Buizen
Cadeautjes
Chocoladeletters van karton (of gelamineerd)
Doppen
Eieren
Emmers
Flesjes
Flesjes met een spuitdop
Fossielen
Garde
Gelamineerde kleuren-, vormen-, getal-, letter- en/of woordkaarten
Gieter
Grot
Grijpers
Huizen
Kosteloos materiaal
Lepels
Maatbekers
Magnetisch bord en magnetische letters
Pincetten
Pipetten
Plastic poppetjes (Sint, Piet, paard)
Schepjes
Schoenen/klompen
Teldopjes
Verkleedkleding: Sint en Piet (of bakpietmutsen)
Weegschaal (om de pepernoten te wegen) en weegkaartjes
Wc-rolletjes (beplak deze met een schoorsteenpapiertjes): De kinderen kunnen hiermee vullen en gieten.
Zakjes
Activiteiten
Wanneer kinderen veel sensopathische ervaringen met de vulling van de zand-/watertafel op hebben kunnen doen kun je het spel met allerlei activiteiten een nieuwe stimulans geven.
De zand-/watertafel kan dan bijvoorbeeld ook worden gebruikt als ondergrond voor een spelthema en als speel-/verteltafel.
Activiteiten met droge vullingen
Woordkaarten
Benodigdheden:
- Magnetische letters en een magneetbord
- Woordkaarten, thema Sinterklaas
Verstop de woordkaarten en de magnetische letters in het zand of een andere droge vulling. De kinderen trekken een kaart en zoeken de bijbehorende magnetische letters in het zand. Daarna leggen ze het woord op het magneetbord.
Een landschap
Benodigdheden:
- Allerlei materialen om een landschap na te bootsen.
Verander je zandtafel in een landschap, bijvoorbeeld: Het Kasteel van Sinterklaas, de haven of een straat met huizen. Zet er bijvoorbeeld een plastic huis in en laat de kinderen er met wereldspelmateriaal rollenspel in spelen.
Chocoladeletters
Benodigdheden:
- Pepernoten
- Gelamineerde chocoladeletters
- Woordkaarten of en/of een overzicht met alle letters van het alfabet (die de kinderen kunnen gebruiken om de letters te tellen).
Verstop de chocoladeletters in de pepernoten.
De kinderen gaan op zoek naar de letters. Daarna kunnen ze er woorden mee leggen of tellen hoeveel ze van iedere chocoladeletter hebben gevonden.
Letters in het zand
Benodigdheden:
- Een grote kartonnen letter met pijlen voor de schrijfrichting erop, bijvoorbeeld de S van Sint of de P van Piet
- Glitters
Leg de kartonnen letter bij de zandtafel. Kinderen mogen de letter lekker groot in het zand naschrijven. Door wat glitter in het zand te strooien wordt deze activiteit nog spannender.
Wegen
Benodigdheden:
- Een weegschaal
- Pepernoten
- Eventueel Pietenkleding of bakpietmutsen
- Zakjes en/of bakjes
- Weegkaartjes
De kinderen wegen de pepernoten.
De pepernotenfabriek/-machine
Benodigdheden:
- Een doos/stuk karton (of het deksel van de zandtafel) of een prikbord en punaises
- Klittenband
- Rollen, plastic bakjes en (eier-)doosjes
- Pepernoten
- Pincetten, tangen en knijpers
- Inpakpapier of steentjes papier
- Eventueel Pietenkleding
Maak samen met de kleuters van een doos of een stuk karton een pepernotenmachine.
Plak de klittenband in de doos en de andere zijde op diverse rollen, bakjes en doosjes (pak deze in met inpakpapier of steentjespapier). Of gebruik een prikbord en punaises.
Op deze manier kunnen de kinderen er steeds andere machines mee maken.
De kinderen kunnen de rollen plakken zoals zij dat willen en er op die manier een pepernotenmachine van maken.
Voorbeelden van pepernotenfabrieken vind je o.a op:
Doenkids
Jufmaike
Mamaliefde
Een taart voor de Sint
Benodigdheden:
- Zand
- Nootjes
- Dennenappeltjes
- Gekleurde steentjes
- Kralen
- Sintdecoratie
- Takjes of echte kaarsjes
- Bladeren
- Een taartvorm
- Een mengkom
- Een garde
- Schuimpjes
- Eventueel Bakpietmutsen
De kinderen maken van zand een taart voor Sinterklaas en versieren deze met kaarsjes en andere (Sint-)decoratie.
Schat graven
Benodigdheden:
- Een zoekkaart
- Kleine voorwerpen (bijv. pepernoten) plaatjes, kleur-, vormen-, getal-, letter- of woordkaarten van Sinterklaas
- Zeven
- Zand
Leg de kleine voorwerpen, afbeeldingen of kaarten in het zand. De kinderen zoeken de schatten. Op een zoekkaart kunnen zij zien wat er verstopt is.
Sorteren
Benodigdheden:
- Gekleurde veren
- Pincetten
- Flesjes of bakjes met kleuretiketten
Leg de veren in de bak. Leg er pincetten bij en laat de kinderen de veren in flesjes of bakjes met kleuretiketten sorteren.
Pepernoten tellen
Benodigdheden:
- Een heleboel pepernoten
- Zakjes, schoenen/klompen of doosjes met een cijfer erop
- Pincetten en lepels
- Eventueel Pietenkleding
- Cijferkaarten
De kinderen mogen de pepernoten met een pincet of lepel naar de zakjes of doosjes brengen. Ze kijken goed hoeveel er in moeten.
Groot en klein
Benodigdheden:
- Allerlei materialen in verschillende grootten
- Pringle verpakkingen of rollen, beplakt met steentjespapier (de schoorstenen)
- Keukengerei, pincetten, knijpers enz...
- Bakjes
- Kleine cadeautjes
- Eventueel Pietenkleding
- Om de kinderen in deze hoek ook (klein) rollenspel te laten spelen kun je ook Playmobil of zelfgemaakte poppetjes toevoegen
Maak holletjes van verschillende grootten in de Pringle verpakkingen. Laat de kinderen de spullen in de schoorstenen doen en zo spelenderwijs bezig zijn met passen en meten.
Of maak van een toiletrol maakte ik een schoorsteen en maak van kleine doosjes cadeautjes. Leg er wat keukengerei en lege bakjes bij.
Pepernoten maken
Benodigdheden:
- Bakjes
- Bloem
- (Baby-)olie
- Eventueel Pietenkleding of bakpietmutsen
Maak bakjes met bloem en olie en laat kinderen er pepernoten mee maken.
Activiteiten met natte vullingen
Woordkaarten vissen
Benodigdheden:
- Vishengels met magneten
- Letters met magneten of paperclips
- Woordkaartjes, thema Sinterklaas
De kinderen kijken goed naar het woordkaartje en proberen dezelfde letters met hun hengel te vangen.
Variatie: Cadeautjes opvissen. Knip uit een rubberplaat allerlei cadeautjes en leg ze in water. De cadeautjes zullen blijven drijven. Vertel dat de cadeautjes van de stoomboot zijn gevallen. De kinderen mogen ze met schepnetjes weer proberen te vangen.
Drijven of zinken?
Benodigdheden:
- Water
- Allerlei voorwerpen
- Een stoombootje
- Een pot
- Een doosje
Doe voorwerpen in een doosje, die blijven drijven of juist gaan zinken.
In het water kunnen de kinderen kijken of de voorwerpen drijven of zinken.
Hoeveel voorwerpen kan een bootje houden voordat het zinkt? Als ze een pot met water helemaal tot de rand vullen, en ze doen er nog een voorbeeld bij, wat gebeurt er dan?
Varen
Benodigdheden:
- Een (zelfgemaakte) stoomboot, die blijft drijven
- Rietjes
Maak de boot bijvoorbeeld van een melkpak, een flesje of een zwem-Noodle met een prikker. De kinderen blazen de boot vooruit met rietjes.
Op zoek naar meer?
Inspireer dan collega’s door jouw ideeën als reactie op deze blog te delen!
.
.
.
Comments