Juf Angelique
- 8 apr. 2022

Thema de dierentuin: De bouwhoek

Bijgewerkt op: 16 mei

In deze blog geef ik je suggesties voor de bouw-/constructiehoek bij het thema de dierentuin.

Inrichting/materialen

Richt de hoek bij voorkeur samen met de kinderen in.

Inventariseer wat er nodig is en laat de kinderen dit zoveel mogelijk zelf meenemen of maken. Het is misschien tijdrovender, maar het verhoogt de betrokkenheid enorm.

Denk bij het inrichten van de hoek, naast het basismateriaal ook eens aan het gebruik van andere materialen. Vul de hoek bij dit thema bijvoorbeeld aan met:

Een ondergrond/achtergrond:

Denk hierbij aan:

Een stuk karton (eventueel met een plattegrond of een omtrek erop getekend, waarop de kinderen moeten bouwen)
Een lap of stukjes vilt
Gekleurd papier voor de verschillende landschappen (bijv. groen voor het land, geel voor het zand, blauw voor het water)
Een kunststof grasmat
Zeil
Een stuk tapijt
Piepschuim
Nepsneeuw
Een spiegel
Een bak met zand, modder of water
Een bak met zaagsel, stro of hooi
Een achtergrond met de afbeelding van een dierentuin
Kleed de hoek aan met afbeeldingen en knuffels van allerlei wilde dieren.
Witte inpakmaterialen (schuim/folie)

Personages: Allerlei wilde dieren en mensen

Maak gebruik van knuffels, handpoppen, vingerpoppetjes of plastic poppetjes
Plastificeer afbeeldingen en bevestig deze op wc rolletjes of blokken.
Leg verkleedpakken van dierentuindieren neer om rollenspel in de bouwhoek te stimuleren.

Overige materialen:

Denk hierbij aan:

Afbeeldingen uit prentenboeken of van dierentuindieren op blokken
Afbeeldingen van klokken (voor de voedertijden)
Aluminiumfolie (wikkel enkele blokken in de folie om koudere ruimtes voor arctische dieren te maken).
Auto's
Bamboestokken
Bomen, bloemen en planten
Bouwplanken
Cijferkaarten/cijfers
Constructiematerialen
Doorzichtige plastic bakjes (om ijsbergen voor te stellen)
Dozen (om bijvoorbeeld de hokken mee te maken)
Fiberfile
Glasstenen
Hekjes
IJslolly stokjes
Kapla
Kleine bouwblokken
Letterkaarten/letters
Logo’s
Natuurlijke materialen, zoals: stokjes, bladeren, boomschors, houtschuiven, nootjes, steentjes, keien, mos, schelpen en veren
Picto's: dierensoorten, de speeltuin, de uitgang, de ingang, de kassa, de wc, niet voeren, open/dicht, welkom, het restaurant, de parkeerplaats enz.
Plattegrond
Plexiglas
Richtingaanwijzers (bijvoorbeeld op een prikker in een bolletje klei)
Schildersezel met grote vellen papier of een whiteboard met whiteboardmarkers voor het maken van een bouwtekening of plattegrond
Schuimblokken
Stiften/schrijfmaterialen
Stukjes piepschuim en prikkers of ijslollystokjes om de tralies van de hokken te maken
Suikerklontjes (om mee te bouwen)
Tape (om omtrekken van de hokken op de vloer of tegen de wand te maken)
Toegangskaartjes
Tuinhek
Watten
Woordkaarten

Bron: Pinterest

Zonder impressie geen expressie!

Constructief spel begint met inspiratie om de kinderen te prikkelen en om creativiteit op te roepen. Bij jonge kinderen start inspiratie altijd vanuit hun eigen interesse, belevingswereld en ervaring. Door ervoor te zorgen dat je hoek daarbij aansluit, krijgt deze meer betekenis bij de kinderen. Onderzoek het onderwerp de dierentuin daarom van tevoren met de kinderen, om hun voorkennis op te frissen of te verrijken.

Nodig bijvoorbeeld iemand uit voor een gastles over de dierentuin of maak een uitje naar de dierentuin om de dierentuin in het echt te bekijken. Laat zien welke (nieuwe) materialen er in de hoek staan en vraag eens wat je ermee kunt doen. Probeer de kinderen uit te dagen met zoveel mogelijk suggesties te komen. Vertel wat er in de hoek gedaan kan worden en laat de kinderen ook zelf ideeën aanreiken. Demonstreer het spel.

Bekijk ook visueel materiaal en geef deze een plekje in je hoek. Denk hierbij aan:

Afbeeldingen
Bouwtekeningen
Bouwvoorbeelden (ook van de kinderen zelf)
Boeken
Hoogtekaarten
Maquette
Plattegronden. Voorbeelden daarvan vind je op mijn Pinterest
Praatplaten
Posters
Schematische bouwvoorbeelden
Een tablet met foto's en filmpjes
Een inspiratieboek over de dierentuin met afbeeldingen, voorbeelden van werken en foto's van werken van de kinderen zelf.
Laat kinderen met de iPad door middel van foto’s van hun werk een stappenplan voor iemand anders maken, zodat andere kinderen het gebouw kunnen nabouwen en beperk het aantal foto's wat ze mogen maken (bijv. maximaal drie).

Gebruik beeldmateriaal vooral ter inspiratie en verrijking.

Laat de kinderen zoveel mogelijk zelf bouwen in plaats van namaken.

Uitdagingen

Spel is vrij van opdrachten. Wanneer we spreken van leren door te spelen, bedoelen we dat kinderen het geleerde moeten verwerken tijdens het spel, voor ze zich de nieuwe kennis en vaardigheden eigen maken en in een andere situatie kunnen gebruiken.

Alleen vrij spel is dus nog geen onderwijs; het wordt pas onderwijs doordat de leerkracht invloed uitoefent op dat vrije spel en daarmee voorwaarden aanreikt om leerdoelen uit te lokken. Uitlokken betekent echter niet hetzelfde als ervan uitgaan dat de kinderen deze leerdoelen ook oppikken. Als kinderen niet spelen wat jij door het toevoegen van deze voorwaarden had verwacht dan is dat helemaal niet erg. Die doelen en verwachtingen zitten vooral in je eigen hoofd en niet in het hoofd van de kinderen.

Als kinderen spelen zijn ze eigenlijk doelloos bezig, dan gaat het meer om het proces, niet om het eindproduct. Je moet je niet focussen op de resultaten en je verwachtingen, het kind altijd zoveel mogelijk zelf laten onderzoeken en ontdekken en datgene wat je probeert uit te lokken ook weer durven loslaten.

Wanneer kinderen daar in hun ontwikkeling aan toe zijn en doelgerichter constructief spel laten zien, kun je ze stimuleren door een bouwprobleem of een uitdaging te introduceren. Hiermee spreek je het oplossingsgericht denken van kinderen aan.

Deze problemen en uitdagingen kunnen ook geïntroduceerd worden met een brief, verhalen en/of prentenboeken. Of vertel met een handpop een verhaal met een opdracht erin en vraag wie er wil helpen. En maak dan achteraf als beloning de foto met de handpop erbij. Maak de problemen en uitdagingen wel het liefst zo min mogelijk visueel, omdat het kind dan al in een bepaalde richting geduwd wordt.

Maak liever opdrachtkaarten/kaartjes en vertel het kind wat erop staat.

Print deze opdrachtkaartjes uit en lamineer ze of hang ze op.

Voorbeelden van problemen:

De dieren zijn ontsnapt. Er moet een omheining (met een hek voor de oppasser) worden gebouwd. Bekijk samen afbeeldingen van omheiningen: Waarom zijn er omheiningen? Hoe kom je een omheining binnen? Waar moet je op letten bij een omheining? Moet een omheining voor apen bijvoorbeeld hetzelfde zijn als die voor beren? Welke vorm kan een omheining hebben. Hoe groot moet het hok of het leefgebied binnen de omheining worden als er 1 dier moet staan? En als er twee staan?
Een handpop wil naar de overkant, maar durft niet door het water, omdat daar krokodillen zwemmen. Zet een handpop aan de ene kant van een blauw papier (met daarop krokodillen). Vraag: "Hoe kan de pop naar de overkant komen?". Bekijk samen afbeeldingen van bruggen: Wat is een brug? Waarom bouwen mensen bruggen? Zien de kinderen verschillen en overeenkomsten? Hoe kom je op een brug? Hoe hoog moet een brug zijn? Laat ze ook zelf een brug maken. Stimuleer de kinderen om daar eerst een bouwtekening van te maken. Deze kun je bewaren als inspiratie voor de andere kinderen. Maak het moeilijker door de afstand van de ene naar de andere kant groter te maken. Een lange brug heeft in het midden ondersteuning nodig door palen in het water te bouwen. Geef de opdracht erbij dat een speelgoedboot er onderdoor moet kunnen varen. Ook leuk: bouw de brug boven een echte bak met water en bescherm de blokken die je in het water zet met plastic zakjes. Bekijk na afloop de gebouwde bruggen. Kan de pop er makkelijk op lopen en aan de andere kant weer naar beneden? Is de brug stevig genoeg? Lijkt de brug op een brug van de afbeeldingen? Welke?
Introduceer een brief van de Burgemeester, waarin hij de kinderen laat weten dat hij het leuk zou vinden als er een dierentuin in de stad komt. De burgemeester vraagt de kinderen of zij hem willen helpen. Vraag de kinderen welke ideeën zij hebben en stel daarbij open vragen zoals: Wat moet er allemaal gebeuren? Hoe gaan we dat regelen? Geef een aantal kinderen de opdracht samen te overleggen en aan de slag te gaan. Wat is er allemaal in de dierentuin te zien, behalve hokken en dieren? Hoe komt de uitgang eruit te zien? Waar lopen de paden? De kinderen starten vervolgens met het maken van een plattegrond en vervolgens de dierentuin. Als de dierentuin is aangelegd vraag je de kinderen welke dieren er in de dierentuin wonen en hoe de dierenverblijven er uit zien. Welke dieren kunnen bij elkaar zitten en welke niet? De kinderen zorgen vervolgens voor de dieren. Deze kunnen ze bijv. zelf maken met Lego. Er wordt goed gekeken waar de dieren moeten staan en hoeveel ruimte ze nodig hebben. Ook over de ondergrond wordt nagedacht. Sommige dieren staan op gras (bijv. groen karton) , anderen zwemmen in water. De dierentuin is gemaakt en de dieren zijn gearriveerd. Nu kunnen de eerste bezoekers komen. Bespreek met de kinderen hoe zij hun weg in de dierentuin vinden? Laat een groepje kinderen hier een oplossing voor bedenken. Dit kan een plattegrond voor de bezoekers zijn, maar ook bewegwijzering in de dierentuin is mogelijk. Houd je eigen ideeën zoveel mogelijk voor je en laat de opdracht over aan de creativiteit van de kinderen. De dieren hebben honger! Vraag een groepje kinderen te bedenken wat de dieren lekker vinden en hoe zij dit voedsel voor de dieren gaan maken. Bijv. met papier. Laat ze ook onderzoek doen op de computer naar wat dieren eten.
Eén van de dieren, de pandabeer, heeft het niet naar zijn zin in de dierentuin. Daarom wordt hij verhuisd naar een dierentuin in China. Laat de kinderen op het digibord zien waar Nederland en China liggen. Vraag de kinderen hoe de pandabeer naar China vervoerd moet worden. Bespreek ook met welk vervoermiddel dit het best kan en of een pandabeer in een stoel in het vliegtuig zit. Geef een groepje kinderen een grote pandabeerknuffel en geef hen de opdracht een prettig verblijf voor de pandabeer te maken, voor tijdens zijn reis. Na de werkles begint voor de pandabeer de lange reis naar China.

Uitdagingen die je zou kunnen toevoegen binnen dit thema:

Bouw een dier (liggend of staand). Kleur deze eventueel in met gekleurde dopjes of stukjes mozaïek. Tip: Laat de kop van een doos knutselen of leg er zelf eentje in de bouwhoek om uit te dagen dat kinderen vanuit hun eigen keuze een dier gaan bouwen.
Bouw de leefomgeving van de dieren
Bouw een jeep
Bouw een gesloten hek/omheining om een leefomgeving (met een ingang)
Bouw een ingang, kooi, hok, souvenirwinkel, kassa, restaurant enz... Hoe groot moet het worden als de dieren of bezoekers erin moet passen?
Bouw een babydier, een klein en groot dierentuindier, het grootste dier, dieren van klein naar groot (en leg er meetmaterialen bij)
Bouw een brug over het water bij de krokodillen.
Bouw dierenverblijven met materialen, zoals stenen, piepschuim, bamboestokken, takken, suikerklontjes, blokken in aluminiumfolie enz.).
Bouw op een ondergrond van zand, water, modder, mos, bladeren, stenen, glasstenen, hooi, zaagsel, stro enz.
Laat de kinderen op de ondergrond van een buitenkar of een "hondje" (plank met wielen) met Duplo een jeep bouwen. Bekijk afbeeldingen van jeeps en bespreek waar het stuur, de ruitenwisser, lichten, versnellingspook enz. moeten komen. Laat ze de jeep bouwen. De accessoires kunnen van allerlei andere materialen worden gemaakt. En je kunt ook een doos op de jeep zetten. Geef ze er een kant en klaar stuur bij. Door de achterkant van de jeep open te laten kunnen de kinderen er makkelijk in gaan zitten. Nu kan er (met een bestuurder en een kind dat duwt) echt gereden worden. Zet eventueel een parcours uit.
Stapel Duplo-dieren op elkaar
De kinderen verstoppen een knuffel in hun bouwwerk. Daag ze daarbij uit om ook fop-verstopplekken te maken. Loop langs en raad waar de knuffel verstopt ligt.

Tip: Maak door middel van afbeeldingen kaartjes met kenmerken waar het bouwwerk aan moet voldoen; rond, dik, groot enz...

Vak- en hoekoverstijgend

Koppel het constructieve spel ook eens aan andere hoeken en/of vakken.

Suggesties hiervoor vind je in de volgende blogs:

Digitale geletterdheid in de bouwhoek

Gecijferdheid in de bouwhoek

Motoriek in de bouwhoek

Geletterdheid in de bouwhoek

Bouwtekeningen en plattegronden

Koppel het bouwen aan een bouwtekening of plattegrond om kinderen te laten oefenen met het nabouwen vanaf een voorbeeld op het platte vlak.

Suggesties hiervoor vind je op mijn blog Bouwtekeningen en plattegronden.

Laat de kinderen hun huis nu laag voor laag bouwen. Vertel dat ze eerst naar de laag op de grond moeten kijken en deze na moeten bouwen en vervolgens pas de volgende laag. Maak ook foto's (van de verschillende stappen) van de bouwwerken en gebruik deze tezamen met de tekeningen in de bouwhoek als voorbeelden voor de andere kinderen.

Laat de kinderen eerst de klas met blokken nabouwen. Bespreek: Stel je bent een vogel en je zou boven onze klas vliegen. Wat zie je dan? Een vogel ziet alles van bovenaf.

Ziet het er voor een vogel hetzelfde uit als voor ons? Wat zou hij zien? Laat de kinderen eens op een trap of een tafel staan en naar beneden kijken. Hoe ziet het er van bovenaf uit?

Kun je alles zien. Laat kinderen de meetkundige figuren benoemen.

Maak zelf ook eens wat foto's van voorwerpen van bovenaf en bekijk deze samen met de kinderen. Laat de kinderen nu met blokken de klas namaken. Wat staat er allemaal in de klas? Waar moet het komen te staan? Bespreek de blokjesplattegrond na afloop. Klopt het? Staat alles op de juiste plek? Door kinderen te laten vertellen wat ze zien in hun omgeving stimuleer je de denkprocessen. Laat de kinderen de blokjesplattegrond ook natekenen en speel daar een zoekspel mee door iets te verstoppen en met een kruisje aan te geven en vervolgens door een ander kind te gaan laten zoeken.

Kunnen de kinderen op deze manier een plattegrond ontwerpen voor de dierentuin?

Of laat de kinderen eerst een dierentuin bouwen en daarna pas een plattegrond tekenen van de dierentuin. Een groepje andere kinderen moet de dierentuin daarna zo precies mogelijk nabouwen. Maak een foto en vergelijk de dierentuinen.. De plattegrond kun je naderhand ook ophangen in de bouwhoek, zodat hiermee verder gewerkt kan worden.