Het is belangrijk, om tijdens het plannen van een thema, als leerkracht goed na te denken over de startactiviteiten. Startactiviteiten moeten ervoor zorgen dat de kinderen enthousiast worden voor een thema. Het is dan ook belangrijk dat de activiteiten, die je kiest pakkend en betekenisvol zijn en nieuwsgierigheid opwekken.
Wanneer kinderen zelf enthousiast zijn voor een thema, zullen zij meer tot leren komen.
Ook zijn de startactiviteiten belangrijk om de voorkennis te activeren en leervragen voor het thema op te stellen. Door het opstellen van de leervragen en het maken van een plan kan vervolgens de rest van het thema worden vormgegeven. Thema’s kunnen op veel verschillende manieren gestart en afgesloten worden. In deze blog geef ik je suggesties om het thema kabouters en paddenstoelen te openen en/of af te sluiten.

De belevingswereld van de kinderen
Vertrek vanuit de belevingswereld van de kinderen. Vraag de kinderen bijvoorbeeld:
Heb je wel eens een kabouter gezien?
Heb je wel eens een echte paddenstoel gezien?
Waar heb je die gezien?
Wat heb je toen gedaan?
Hou je van paddenstoelen?
Wat is jouw lievelingspaddenstoel?
Zou je zelf een kabouter willen zijn?
Thematafel
Richt een thematafel in. Denk hierbij aan:
Kabouters
Paddenstoelen
Boeken over kabouters of paddenstoelen
Nootjes
Bosdieren
Blaadjes
Houtschijven
Takken
Mos
Pompoenen
Verlichting
Maak tijdens je thema foto's van de activiteiten en hang deze op.
Creëer hiervoor een stukje projectmuur. Op die manier kun je met de kinderen terugkijken op een thema en kunnen ze elkaar vertellen over hun activiteiten en elkaar inspireren.
Hier vind je inspiratie voor je thematafel over kabouters en paddenstoelen.
Aankleding van de klas
Breng je lokaal in de sfeer van het thema. Denk hierbij aan:
Een raamschildering: Beschilder de ramen of hang grote geplastificeerde A3 afbeeldingen of knutselwerken op. Gebruik raamverf of krijtstiften. Krijtstift kan je gemakkelijk van de ramen afvegen met alleen een nat doekje. Voor het opzetten vergroot je een afbeelding onder het kopieerapparaat en plak deze aan de andere kant van het raam. Trek deze vervolgens over.
Een deurversiering: Verander de deur in een kabouter of een paddenstoel.
Maak een spoor van kaboutervoetjes (en eventueel reuzen voetstappen) door de klas.
Laat de kinderen plastic/pluchen kabouters meenemen en versier daar je lokaal mee.
Hier vind je allerlei voorbeelden om je klas aan te kleden in de sfeer van kabouters en paddenstoelen.
Voorwerpen
Haal allerlei voorwerpen de klas in, die met kabouters en paddenstoelen te maken hebben en waarmee je de nieuwsgierigheid van de kinderen kunt opwekken.
De kinderen komen de klas binnen en zien deze voorwerpen liggen.
Vervolgens zal een gesprek ontstaan over deze voorwerpen. Wat zijn dit voor voorwerpen? Wat kunnen we met deze voorwerpen doen?
De kinderen vinden een puntmutsje in de klas. Van wie zou dit kunnen zijn? Iedereen denkt mee en maakt er een tekening van. De volgende dag wordt er een tipje van de sluier opgelicht met behulp van een brief of filmpje of een andere hint. Langzamerhand wordt gedurende het project duidelijk van wie het voorwerp is.
De voorwerpen kunnen in een doos of koffer geplaatst worden. Deze geheimzinnige doos staat in de klas als de kinderen binnen komen. Iedere keer komt er wat uit de doos tevoorschijn. Wat is het? Wat kunnen we er mee doen? De kinderen zullen op ideeën komen en nieuwsgierig zijn naar de rest van de voorwerpen.
De kinderen nemen zelf spullen van thuis mee en vertellen erover.
Een verhalend ontwerp
Start het thema met een verhalend ontwerp. Dit betekent dat je een thema uitwerkt aan de hand van een verhaal of een verhaallijn, die de rode draad voor je lessen vormt en waarbij leerlingen actief meedoen en zelf ontdekkend leren, door op zoek te gaan naar oplossingen. Enkele variaties:
Er komt een kabouterhandpop op visite. Hij heeft een vraag of probleem.
De kinderen ontvangen een brief van een kabouter, waarin hen om hulp wordt gevraagd.
De kinderen vinden in de klas een kaboutermuts. De leerkracht vraagt aan de kinderen van wie de muts is. Het lijkt wel de muts van een kabouter……. Zou een kabouter z’n muts zijn verloren? De volgende dag vinden de kinderen een piepklein briefje in de klas met de volgende tekst: 'Ik ben kabouter Puntmuts en ik ben mijn muts kwijt, weten jullie misschien waar die is?' Schrijf samen een briefje terug naar de kabouter, dat er een muts in de klas gevonden hebben. We kunnen hem alleen niet meer vinden, de muts is ook zo klein……. Misschien kan de kabouter op school komen en helpen zoeken? Doe de volgende dag de volgende dingen in een schatkist: een baard, een kaboutermuts, een lantaren, woordkaarten, het boek van Sneeuwwitje, kabouterpoppen, een letterdoos met de letters: kabouter enz.
Drama
Drama kan op diverse manieren worden ingezet bij het openen/afsluiten van een thema. Enkele variaties:
De leerkracht komt als een kabouter de klas binnen
De leerkracht beeldt samen met een aantal leerkrachten een boek over kabouters uit.
Een poppenkastvoorstelling over kabouters.
De kinderen kunnen zelf een voorstelling verzorgen.
Een boek
Start het thema met het voorlezen van een boek over kabouters.
Een speurtocht
Organiseer een speurtocht in of rondom de school.
Enkele variaties:
Een aantal leerkrachten/volwassenen verkleden zich als kabouter en lopen in en om de school heen. De kinderen zoeken de kabouters op. De kabouter geeft ze vervolgens een letter of een deel van een plaatje. Nadat alle kabouters gevonden zijn, wordt de naam of het plaatje in elkaar gepuzzeld.
In de klas, school of rondom de school hangen overal afbeeldingen van kabouters. De kinderen zoeken deze. Bij iedere afbeelding vinden ze bijvoorbeeld een stukje van een puzzelplaatje.
De kinderen volgen een stippen of paddenstoelenspoor. Onderweg moeten zij allerlei opdrachten uitvoeren. Aan het eind wacht een kabouter (een volwassene die verkleed is en klaar zit) met een mooi prentenboek over kabouters of paddenstoelen om voor te lezen.
Een uitstapje
Maak eens een uitstapje. De kinderen kunnen het thema dan al direct van dichtbij beleven en ervaren en er later verder over praten.
Denk bij dit thema eens aan:
Het bos
Een kabouter pad
Een kabouter pad is een ontdek pad in een natuurlijke, waarbij kabouters de weg wijzen en leerlingen vertellen over de bijzonderheden die daar te beleven zijn. Het is een werkvorm waarbij leerlingen in groepjes onder begeleiding met opdrachten de omgeving verkennen.
Er zijn door het hele land kant en klare kabouter paden, maar je kunt er ook zelf eentje in de omgeving van school of in het bos een kabouter pad uitzetten. Maak in dat geval kabouters met opdrachten en bevestig ze aan een boom of op houten paaltjes. Je kunt ook houten kabouters maken, bijvoorbeeld van een stukje boomstam en deze onderweg 'verstoppen'.
In plaats van kabouters onderweg kun je de kinderen ook een zoekkaart meegeven en ze vragen om te zoeken naar alle dingen die op hun kaart staan. Dat kunnen bijvoorbeeld allerlei soorten/kleuren paddenstoelen zijn of allerlei andere dingen die je in de omgeving ziet. Verdeel de kinderen in groepjes en vraag ouders om de groepjes te begeleiden.
Extra leuk: Vraag de kinderen om verkleed te komen als kabouter of zorg zelf voor kaboutermutsen. Begin bijvoorbeeld met een gezamenlijk verhaal over een kabouter en een kort gesprek over kabouters. Wat zijn kabouters? Waar wonen ze? enz.
Vervolgens leg je de bedoeling van het kabouter pad uit aan de kinderen.
Bij elke kabouter die ze tegenkomen is een opdracht of spel te doen. Enkele ideeën:
In deze downloads vind je per seizoen nog veel meer opdrachtenkaarten voor een kabouter pad. Kies geschikte opdrachten uit en zoek de benodigde spullen bij elkaar.
Een leergesprek
Bij het opstarten van een thema is het belangrijk dat de voorkennis wordt geactiveerd.
Deze kan bijvoorbeeld geactiveerd worden door een leergesprek.
Inventariseer wat de kinderen al weten en nog willen leren over kabouters en paddenstoelen.
Daarna kan er een woordveld worden gemaakt of kunnen de weetjes op stroken worden genoteerd en opgehangen bij: wat weten we al?
Dit woordveld wordt gedurende het thema verder aangevuld . Als dit met een andere kleur gebeurt kunnen de kinderen hun eigen proces ook zien.
Stel vervolgens samen met de kinderen leervragen op. Ga in op wat ze zich afvragen.
Noteer deze vragen op (stroken op) de vragenwand: Wat willen we nog leren?
Vertel dat jullie gedurende het thema zoveel mogelijk van die vragen gaan proberen te beantwoorden. Laat de vragen zoveel mogelijk uit de kinderen komen en stimuleer ze met startvragen zoals:
Waarom...?
Hoe...?
Welke...?
Wanneer....?
Wat als...?
Waar...?
Hoe kun je...?
Als....dan....?
Bespreek hoe we de antwoorden op deze vragen zouden kunnen vinden?
Deel ze eventueel daar op in:
Wat kun je opzoeken in een boek of op internet?
Wat kun je navragen bij een ouder of deskundige?
Wat kun je zelf gaan onderzoeken?
Waar kun je iets voor ontwerpen?
Maak ook een opzoekhoek bij de vragenmuur. Zet daar bijv. boeken over kabouters en paddenstoelen en tablets, waarop de kinderen bijv. video's kunnen kijken.
Naarmate de kinderen meer over kabouters en paddenstoelen leren, kunnen ze deze vragen vervangen door de feiten. Verplaats deze stroken dan naar: "Dit zijn we te weten gekomen".
Een praatplaat
Je kunt ook een leergesprek voeren aan de hand van een praatplaat.
Laat de kinderen vertellen wat zij daarop zien. Stel ook vragen, zoals: waar zie je...?
Wat doet... ? Hoeveel... zijn er? enz.
Als afsluiting kun je een leuk spelletje doen, zoals "Ik zie, ik zie wat jij niet ziet" of raadsels bedenken over dingen op de praatplaat.
Quiz
Organiseer een quiz over kabouters en paddenstoelen.
Wat weten ze al of nog van het onderwerp af?
Een andere leuke quiz kun je maken door foto’s van de kinderen te bewerken en ze in kabouterstijl te maken. Plaats bijvoorbeeld baarden over de gezichten van de kinderen heen. In teams kunnen de kinderen raden wie er op de foto staat.
Een feest
Sluit het thema eens feestelijk af.
Laat de kinderen verkleed als kabouter naar school komen. Organiseer een modeshow. Laat de kinderen verkleed over een rij van tafels of een rode loper hun verkleedkleding showen. Speel zelf de omroeper of laat een kind vertellen over de outfits van je klas.
Organiseer een photoshoot.
Koken/bakken
Kook of bak iets met de kinderen. Denk bijvoorbeeld aan:
Champignons
Paddenstoelcakejes (van Koopmans)
Appelmoes
Jam
Op zoek naar meer?
Kijk voor meer suggesties ook eens op mijn Pinterest
Heb je zelf ook nog leuke suggesties?
Inspireer dan collega’s door jouw ideeën als reactie op deze blog te delen!
.
.
Comments