Een groepsplan voor groep 1-2
Bijgewerkt op: 21 feb.
Een groepsplan is een middel om het onderwijsaanbod doelgericht af te stemmen op de ontwikkeling van een kind. Daarbij wordt de groep onderverdeeld in drie subgroepen, zodat het haalbaar is om te differentieren en er niet per kind gedifferentieerd hoeft te worden.
Het werken met kleuters verschilt wezenlijk van het werken met kinderen in groep 3 tot en met 8. Daarom verschilt het groepsplan ook op allerlei punten.
Kleuters ontwikkelen zich met sprongen en hebben geen boodschap aan vakgebieden, doelen en verwachte resultaten. Een school breed format doet dus geen eer aan de eigenheid in de ontwikkeling van kleuters en de kennis en begeleiding van kleuterleerkrachten. In deze blog vertel ik je er meer over.
Wat is een groepsplan?
Een groepsplan is een beknopt overzicht van de doelen van de komende periode, en een plan om die doelen te bereiken. Op het groepsoverzicht staat voor elk kind welke factoren bevorderend en belemmerend zijn en wat het kind van de leerkracht nodig heeft om tot ontwikkeling te komen.
Een veelgehoorde klacht is dat het groepsplan een extra administratieve handeling is.
Zorg ervoor dat je niet een groepsplan maakt ‘omdat het moet’.
Als je het doet, doe het dan goed! Het groepsplan moet je juist helpen bij het inrichten van jouw onderwijs, begeleiding op maat opleveren en tijd opleveren.
Bijkomend voordeel: Een invaller hoeft nu ook niet meer te puzzelen tussen verschillende plannen en papieren om het kind op de radar te krijgen.
Het maken van de groepsplannen vraagt het eerste jaar een grote tijdsinvestering.
De jaren daarop kun je gebruikmaken van dezelfde groepsplannen en daar de vruchten van plukken. Verdeel de doelen per periode en hoeft het nieuwe plan alleen nog aan te passen aan de nieuwe groep en eventueel een ander lesrooster. Heb je een collega met dezelfde groep? Maak dan samen het groepsplan. Je kunt de taken dan verdelen, zodat het maken van de groepsplannen minder tijd vraagt. Twee weten immers meer dan één.
Als je net met groepsplannen gaat werken, kies dan eerst één vakgebied uit om mee te oefenen. Dit betekent natuurlijk niet dat de rest van de vakgebieden minder belangrijk zijn, en ook niet dat je niet handelingsgericht kunt werken op een ander vakgebied.
Wanneer je met een gecombineerde kleutergroep werkt en de kinderen van groep 1 andere leerstof aanbiedt, zou je eigenlijk twee groepsplannen moeten schrijven. Maar wanneer je je op de middenmoot richt, dan kun je volstaan met het beschrijven van dat aanbod op één groepsplan. Een derde mogelijkheid is om het groepsplan te richten op groep 2.
De namen van de kinderen van groep 1 komen dan wel op het plan te staan, maar zij hoeven nog niet aan de doelen van groep 2 voldoen. Het kan wel zo zijn dat enkele kinderen van groep 1 meedoen met het aanbod van groep 2, omdat zij meer aankunnen.
Het is handig om een groepsplan aan te laten sluiten bij een of twee thema’s.
Binnen die thema’s kies je dan een aanbod. Deze kun je in een groepsplan beschrijven en in de laatste week van het laatste thema evalueren. Daarna kun je weer een nieuw plan opstellen bij de volgende twee thema’s. Werk je met methodes? Dan kun je volstaan met het kort noemen van de lessen of het bladzijdenummer) bij het kopje ‘aanbod’.
Dit bespaart ook weer tijd, en op die manier hoef je volgend jaar ook niet meer te zoeken naar lessen die passen bij de doelen. Ze staan dan immers al op het groepsplan.
Handelingsgericht werken met kleuters
Groepsplannen passen bij handelingsgericht werken. Handelingsgericht werken gaat uit van de onderwijsbehoefte van een kind. Vooropgesteld: alle kinderen hebben een onderwijsbehoefte. Waar je eerder in handelingsplannen de zorg beschreef die je gaf aan de ‘zorgleerlingen’ of zelfs alleen aan de ‘zwakke leerlingen’, beschrijf je nu de behoefte van alle leerlingen.
Nog een omslag in het denken, is dat je in een handelingsgericht groepsoverzicht niet meer uitgaat van wat het kind ‘in het verleden’ gedaan heeft, maar de focus meer op het nu en de toekomst legt. Je gaat als leerkracht uit van: waar is dit kind nu, waar moet het heen, en wat heeft het nodig om daar te komen.
