Juf Angelique
25 nov 2021
Bijgewerkt: feb 3
Kapla blokken zijn eigenlijk gewoon dunne, houten plankjes van onbewerkt grenenhout, allemaal van hetzelfde formaat en in die zin simpel en weinig opzienbarend.
En tegelijkertijd is het geweldig bouwmateriaal, dat (ook) zonder het gebruik van verbindingen, oneindig veel creatieve mogelijkheden kent.
In deze blog vertel ik je er meer over.
Kapla werd in 1987 bedacht door een Nederlandse antiquair, Tom van der Bruggen uit Den Haag, een student Kunstgeschiedenis, die zijn school nooit afmaakte. Tijdens een reis naar Zuid-Frankrijk (eind 1960) viel hij voor de charme van een vervallen boerderij en hij besloot om deze later tot kasteel om te bouwen. Om zijn project te visualiseren probeerde hij een maquette met houten kubussen te maken. Deze kubussen waren echter te robuust en hij kon er geen precies en realistisch model mee bouwen.
Toen besloot hij zijn eigen bouwelementen te creëren.
Zo ontstond het magische Kapla-plankje, het plankje met één afmeting, waarmee alles gebouwd kan worden! De naam van het merk is een samenvoeging van twee woorden: KAbouter PLAnkje. In de USA worden de plankjes "Keva planks" genoemd.
Van der Bruggen zelf was er meteen van overtuigd dat zijn bouwplankjes een groot succes zouden worden, maar de banken waar hij aanklopte, zagen er weinig brood in, zodat er niets anders voor hem opzat dan zijn pas opgeknapte kasteel weer te verkopen.
Tom is er inmiddels miljonair mee geworden.
Kapla is natuurlijk en duurzaam speelgoed. De plankjes worden gemaakt van Frans grenenhout, afkomstig uit duurzaam beheerde bossen in Les Landes, ten Zuiden van Bordeaux.
De verwerking tot bouwspeelgoed vindt plaats in Tanger, Marokko.
Er is niet zomaar gekozen voor dit hout. Dit hout staat er namelijk vooral om bekend dat het niet splintert. Daarnaast is Kapla ook behandeld met was.
Met deze was behouden alle Kapla-plankjes hun stevigheid en kunnen ze niet uit zichzelf gaan vervormen. Daarbij komt ook dat de was er voor zorgt dat de Kapla blokken wat stroever worden, zodat ze tijdens het bouwen niet van elkaar af kunnen glijden.
De plankjes worden handmatig gesorteerd om een goede kwaliteit te bieden.
Kapla is te koop in dozen van 20, 40, 100, 200, 280 en 1000 plankjes.
De sets bevatten verschillende ideeënboekjes, maar stap-voor-stapgidsen zitten er niet bij, omdat dit de creativiteit alleen maar zou remmen. Er zijn, naast de blanke plankjes, ook (tien soorten) gekleurde plankjes, die worden geverfd met voedselverf.
Kapla is geschikt voor kinderen vanaf 3 jaar. Naarmate kinderen ouder worden, bouwen ze steeds indrukwekkender bouwwerken en worden ze steeds inventiever in het bedenken van slimme constructies. De vele mogelijkheden van het simpele plankje hebben echter ook veel volwassenen aangetrokken.
Je kunt Kapla-bouwwerken met allerlei ander speelgoed combineren, zoals Playmobil poppetjes en voertuigen, een Hot Wheels baan of houten treinbaan.
Bouw bij voorkeur op de grond en niet op een tafel, want de kans is groot dat kinderen hun bouwwerk dan omstoten. Bouw echter niet op een kleed of vloerbedekking, maar altijd op een harde, egale, stabiele ondergrond.
Als de vloer niet egaal is, dan kun je bijvoorbeeld een plank gebruiken.
Anders dan vele andere bouwmaterialen, heeft elk Kapla-plankje een identieke grootte en vorm in de verhouding van 15:3:1. Ze zijn op de millimeter nauwkeurig 117 millimeter lang, 23.4 millimeter breed en 7.8 millimeter dik. Tom van der Bruggen heeft deze maten niet zomaar bedacht. Hij heeft precies berekend wat de perfecte maat voor een plankje zou zijn Deze verhouding en het lichte gewicht van de plankjes maakt het mogelijk om een om een bouwwerk door het evenwicht en de zwaartekracht stevig te laten staan.
Er zijn bij Kapla namelijk geen bevestigingselementen, zoals bij Duplo.
Alles zit als het ware ‘los’. Je hebt geen lijm of schroeven nodig.
Dat maakt het meteen ook laagdrempelig speelgoed.
Kinderen hoeven de Kapla-blokken niet eerst te sorteren op maat of kleur en kunnen er zonder plan meteen mee aan de slag. Het opruimen van Kapla is hierdoor ook zo gebeurd.
Kinderen kunnen met Kapla zowel 2D als 3D werken maken.
Er zijn 3 mogelijke manieren om Kapla planken te gebruiken: vlak (plat), op z'n kant (horizontaal) en opstaand (verticaal). Je kunt ook bouwen door de Kapla-plankjes te laten leunen of te kantelen. Hoewel deze methode geen gewicht zal dragen, kan deze
effectief worden gebruikt voor accentelementen, zoals daken. Je kunt Kapla-plankjes, vergelijkbaar met bakstenen, in verband leggen.
Tevens kun je er heel goed spiraalvormen mee maken. Begin daarvoor met het plat leggen van een plankje. Leg daarna een ander plankje ook weer plat op de eerste plank, maar verschuif deze een klein beetje (ongeveer 10 graden). Ga zo door. Zorg ervoor dat de afstand aan elk uiteinde van de planken hetzelfde is, zodat de spiraal gecentreerd blijft.
Grotere en meer ingewikkelde spiralen kunnen worden gemaakt met 2, 3 of 4 planken op elke laag.
De basisstappen zijn verder hetzelfde: Begin met één vlakke laag en lijn de volgende laag precies uit, met een lichte draai.
De basisplankjes kunnen later uitgebreid worden met Join Clips: slim gevormde verbindingselementen, ontworpen en bedacht om de plankjes vrijwel uit elke hoek te kunnen verbinden.
Waar Kapla-bouwwerken eerder beperkt bleven tot opgestapelde plankjes, is de constructie met de verbindingsstukjes zo stevig dat je de bouwwerken ook kunt optillen en dat geeft natuurlijk nog veel meer variatie en speelmogelijkheden.
Join Clips zijn geschikt voor kinderen vanaf 4 jaar.
Er bestaan ook bouwpakketten van Kapla.
Zoals deze uil, spin en Eiffeltoren:
Er is ook een Kapla spel te koop: De Kapla Challenge.
Met dit spel, bestaande uit 12 verschillende challenge kaarten en 16 Kapla-plankjes, moet je proberen de afgebeelde vormen na te bouwen en op zoek gaan naar de perfecte balans om ervoor te zorgen dat ze blijven staan.
Er is ook constructiemateriaal te koop, die te combineren is met Kapla: De Luco Large Blokken. Deze set heeft 36, 72 of 144 elementen, waaronder H-blokken en wielen, voor het maken van mega coole 4D constructies. Het is eigenlijk een soort combi van Kapla-plankjes en Lego. Maar dan 100% natuurlijk. Luco blokken zijn namelijk gemaakt van rubberhout dat een tweede kans krijgt. Deze zijn geverfd met ecologische verf op waterbasis, zonder giftige stoffen. De bouwstenen schuiven en klikken goed in elkaar en liggen fijn in de hand.
De Luco Large Blokken zijn geschikt vanaf 3 jaar.
Tom van der Bruggen heeft de dagelijkse leiding rondom Kapla inmiddels overgedaan aan zijn zoon Jean-Daniel. Vanuit Monaco is hij nu vooral druk met een ander product: TomTect (een afkorting van: Tom archiTect). Het onbekende broertje van Kapla. Tomtect bestaat ook uit houten plankjes, maar nu in een iets andere verhouding (iets langer en nog platter dan Kapla) en met de mogelijkheid om ze aan elkaar te verbinden met scharnierklemmetjes, waardoor deze ook kunnen draaien. TomTect is geschikt voor kinderen vanaf 5 jaar.
Spelen met Kapla is niet alleen leuk, omdat je je fantasie er de vrije loop bij kunt geven.
Het biedt daarnaast ook een breed scala aan leerervaringen en levert een enorme bijdrage aan de totale ontwikkeling van het kind.
Vaardigheden die kinderen tijdens het spelen met Kapla oefenen zijn:
Sociaal-emotionele vaardigheden:
Kinderen leren tijdens het bouwen met Kapla om te gaan met bepaalde emoties, bijvoorbeeld wanneer het bouwen niet lukt of een klasgenootje iets anders wil. Door het spelen met Kapla ontwikkelen kinderen ook autonomie, zelfbeeld en zelfinzicht. Ze leren dat ze ideeën hebben en dat ze hun ideeën tot leven kunnen brengen door iets unieks te creëren, te transformeren, te slopen en opnieuw te bouwen. Omdat het bouwen met Kapla geen goed of fout kent is het helpend bij het ontwikkelen van zelfvertrouwen. Een kind dat trots is op zijn mooie bouwwerk, bouwt eigenwaarde op. Daarnaast stimuleert het spelen met Kapla de zelfredzaamheid, het doorzettingsvermogen en de concentratie.
Door samen te bouwen leren kinderen vaardigheden, zoals samenwerken, materialen delen, voor jezelf op te komen, anderen helpen, onderhandelen, geduld hebben, initiatief nemen en respect voor het werk van anderen.
Creativiteit en fantasie:
Kapla is 'open materiaal'. Het kan nog van alles worden en wat je ook maakt, het is altijd goed. Kinderen kunnen tijdens het spelen met Kapla hun eigen plan volgen en hun idee in meer dan één dimensie vormgeven. Kapla daagt kinderen uit tot creatief denken en je kunt er steeds weer iets anders van maken.
Motorische vaardigheden:
Spelen met Kapla oefent de fijne motoriek en de oog-hand coördinatie.
Door het bouwen met Kapla leren de kinderhanden en de verschillende gebieden van het kinderbrein samenwerken. Vaardigheden die weer een belangrijke voorwaarde zijn voor hun toekomstige lees- en schrijfvaardigheden.
Taalvaardigheden:
Kapla is zo open, dat kinderen vaak over het bouwproces moeten communiceren, bijv. door middel van: overleggen, ideeën uitwisselen, gebouwen benoemen, begrippentaal, functionele taal, sociale taal, een verhaal vertellen enz.
Kinderen kunnen zich door het spelen met Kapla bovendien ook op andere manieren dan via taal uitdrukken. Een vorm van communicatie die bijvoorbeeld erg waardevol is voor tweetalige of non-verbale kinderen.
Bij het opvolgen van de instructies komt ook weer veel taal aan bod.
Beginnende geletterdheid:
Zowel het spelen met Kapla als schrift zijn vormen van symbolische representatie.
Wanneer we schrijven, vertegenwoordigen we onze ideeën op een abstracte manier op papier. Kinderen moeten zich tijdens het bouwen mentaal het resultaat voorstellen dat ze willen bereiken en vertegenwoordigen deze ideeën, maar dan op een concrete manier.
Hierdoor worden kinderen voorbereid op het later symboliseren van ideeën op abstractere manieren. Spelen met Kapla ondersteunt daarnaast het maken van verhalen en het gezamenlijk vertellen van verhalen.
Visueel-/ruimtelijk inzicht:
Kapla biedt voldoende gelegenheid om spelenderwijs te leren over kleuren, vormen, visuele patronen en symmetrie. Tijdens het bouwen gebruiken ze allerlei ruimtelijke begrippen (voor, achter, op, naast enz….). Daarnaast leren ze ruimtelijke relaties en afstand in te schatten. Kinderen zullen beginnen met 2D werken. Vervolgens leren ze de bouwplannen te volgen en ontdekken ze 3D-constructies. Uiteindelijk zullen deze creaties steeds ingewikkelder worden.
Rekenkundige vaardigheden:
Door het spelen met Kapla ontwikkelen kinderen belangrijke wiskundige vaardigheden, zoals; tellen, schatten, 1-1 relaties, splitsen, breuken, passen en meten, gewicht, volume, combineren, samenstellen, ordenen, sorteren, classificeren, vergelijken classificeren
en rekenkundige begrippen zoals hoog, laag, lang, kort, onder, boven enz.
STEAM vaardigheden:
Kapla is bij uitstek geschikt om jonge kinderen fundamentele ervaringen op te laten doen op het gebied van wetenschap, techniek, wiskunde, scheikunde en technologie. Het stimuleert de planvaardigheden (Wat ga ik maken en hoe ga ik dat doen?). Dit kan heel bewust gebeuren (“Ik wil een toren maken, maar hoe doe ik dat?) of meer terloops gaan in het verloop van hun spel (“Mijn toren moet nog wat hoger.
Hoe pak ik dat aan?"). Het spelen met Kapla stimuleert daarnaast het redeneren en de logica. Kinderen krijgen tijdens het bouwproces te maken met oorzaak/gevolg en komen tijdens het bouwen ook allerlei problemen tegen.
Door te verkennen en experimenten, zijn kinderen in staat om hun kritische denkvermogen en probleemoplossende vaardigheden te ontwikkelen, hypothesen te testen en wetenschappelijk redeneren te oefenen. Ze moeten daarbij flexibel denken en reflecteren. Spelen met Kapla helpt hen vertrouwd te raken met balans, gewicht, ruimtelijk inzicht en zwaartekracht. Kinderen leren met Kapla uit de eerste hand wat wel werkt en wat niet en daardoor anders naar bepaalde zaken te kijken.
Kapla is voor een beperkt onderwijsbudget erg duur. Voor 200 blanke Kapla-plankjes betaal je gemiddeld 49,99 euro. Het gaat echter wel lang mee, is super leerzaam en niet kapot te krijgen. Daarom is het het geld ook dubbel waard.
Bij een beperkt budget is tweedehands Kapla een goed alternatief.
Neem bijvoorbeeld eens een kijkje op Marktplaats.
Er zijn daarnaast ook bedrijven die de Kapla-plankjes (soms ook voordeliger) zijn gaan namaken. Voorbeelden van merknamen met soortgelijke plankjes zijn:
Aloya
BBlocks
Bioblo
Eichorn plankjes
Fundera. Deze nep Kapla werd ooit verkocht bij de Ikea. Er was zelfs een gekleurde versie van. In februari 2014 verdween deze echter uit het assortiment van Ikea.
Hema. De plankjes worden daar als "Wooden Building Blocks flat" verkocht. Voor 200 plankjes betaal je ongeveer 12 euro.
Jeujura
MECABOIS
Micki
Planks 2 Play
Playing kids
Een goedkope oplossing, voor wie handig is, is om zelf Kapla te maken.
Het is dan natuurlijk wel van wezenlijk belang dat de blokken die je maakt splintervrij en veilig zijn. Gebruik daarom hout met een 'fijne nerf' en zonder giftige stoffen. Op deze website staat beschreven hoe je dit zou kunnen doen:
Spelen met Kapla is heel erg leuk voor alle leeftijden. Kinderen gaan namelijk, afhankelijk van hun leeftijd, telkens op een andere manier met Kapla spelen.
Jongste kleuters zullen voornamelijk nog experimenteren door de stukken in elkaar te zetten, weer uit elkaar te halen en weer in elkaar te zetten. Kinderen van 5-6 jaar oud beginnen eenvoudige 2D constructies (na) te maken.
Deze creaties worden langzamerhand steeds complexer en in 3D gemaakt.
Je kunt kinderen vrij laten bouwen. Dit stimuleert hun fantasie.
Kinderen, die daar aan toen zijn kun je ook uitdagende opdrachten geven.
Pas elke activiteit daarnaast aan op het aantal Kapla plankjes dat je hebt, het aantal leerlingen, hun bouwervaring en de hoeveelheid tijd die je hebt.
Als er minder stukjes worden gebruikt, zal de activiteit minder tijd kosten en meestal ook gemakkelijker zijn. Koppel het bouwen met Kapla ook eens aan andere domeinen, zoals gecijferdheid, geletterdheid enz.
Voorbeelden van algemene uitdagingen:
Maak een mensfiguur (liggend of staand).
Maak een dierfiguur (liggend of staand)
Maak een leefomgeving (zoals een weg, bos enz).
Maak een voertuig
Maak een gebouw (zoals een huis, kasteel enz.)
Maak een onderkomen voor een dier (zoals een een kooi, hok) enz.
Maak een meubelstuk
Voorbeelden van uitdagingen, gekoppeld aan de motoriek:
Voeg materialen toe die de motoriek uitdagen, zoals knikkers, elastiekjes enz.
Maak een knikkerbaan van Kapla. Combineer deze eventueel met een domino baan.
Gebruik de Kapla-plankjes om een kegelspel te maken.
Bouw een toren van Kapla en probeer deze daarna met een pittenzak omver te gooien. Welke toren is het stevigst?
Bouw een parcours met Kapla-plankjes waar de kinderen al midgetgolfend doorheen moeten. Variatie: Een knikker, balletje, pompon of ander klein voorwerp er doorheen rollen, een auto er doorheen laten rijden of een veertje over het parcours blazen.
Houd een Kapla-estafette. Laat de kinderen een Kapla-plankje aan het uiteinde vasthouden, met de platte kant naar boven. Balanceer een ander Kapla-plankje bovenop de platte kant of rand. Laat de kinderen een korte afstand lopen om hun plankje in evenwicht te houden. Als ze hun plankje laten vallen, moeten ze deze opnieuw uitbalanceren voordat ze verder mogen gaan.
Bouw een schoorsteen van Kapla en mik hier propjes papier in. Vergroot de afstand tot de schoorsteen steeds verder. Variatie: Bouw meerdere schoorstenen en plak er cijfers op. Daag de kinderen uit. Kunnen zij hun propje in de schoorsteen met de 3 gooien? Of laat ze met drie propjes gooien en het aantal punten optellen. Wie is de winnaar?
Verstop de blokken in de zandtafel, papiersnippers enz. De kinderen gaan op zoek en doen daarbij allerlei sensorische ervaringen op. Gebruik je water? Leg er dan een pollepel bij om de blokken uit het water te scheppen.
Gebruik de Kapla plankjes om een Domino-race te maken.
Voorbeelden van uitdagingen, gekoppeld aan taal/geletterdheid:
Voeg materialen toe die taal en geletterdheid uitdagen, zoals schrijfmaterialen, een whiteboard, letters, letterblokken, letterkaarten, woordkaarten en (afbeeldingen van) prentenboeken die bouwen uitdagen.
Maak letters en/of je naam met Kapla. Je kunt ook een ondergrond met de omtrek van de letters/woorden geven en de kinderen daarop laten puzzelen met de Kapla- plankjes.
Laat de kinderen woordkaarten uit het thema gebruiken. Wanneer zij bijvoorbeeld een toren van Kapla bouwen, dan kunnen zij de woordkaart 'de toren' op hun Kapla-bouwwerk plakken. Ze kunnen deze met papier, schrijfgerei en plakband natuurlijk ook zelf schrijven en opplakken.
Gebruik de Kapla-plankjes om een grafiek te maken. Laat de kinderen voor elke letter in hun naam een plankje neerleggen. Wie heeft de langste naam?
Gebruik de Kapla plankjes om een verteltafel in te richten.
Laat de kinderen voor elke letter in een woord een Kapla plankje neerleggen.
Voorbeelden van uitdagingen, gekoppeld aan digitale geletterdheid:
Voeg materialen toe die digitale geletterdheid uitdagen, zoals: een tablet, Bee Bot en ‘kraak de code’-kaarten.
Laat de kinderen een foto van hun Kapla-bouwwerk maken en hang deze op in de hoek of doe de foto in een inspiratiemap.
Laat de kinderen foto's van het bouwproces maken, zodat er een stappenplan ontstaat.
Bouw een parcours met Kapla plankjes voor de Bee Bot
Kapla leent zich ook uitstekend voor het maken van stopmotion filmpjes. De kinderen maken dan eerst een bouwwerk die ze als achtergrond kunnen gebruiken. Daarna gaan ze een verhaal bedenken. Stel hierbij vragen als: Wat gebeurt er eerst? Hoe gaat het verhaal verder? En hoe loopt het af? Dan is het tijd om te beginnen met het maken van het stopmotion filmpje. Hierbij kun je een stopmotion app gebruiken. Zorg ervoor dat de tablet stevig staat en niet van zijn plaats kan komen. In de app maak je een foto van elke opstelling. Vervolgens verschuif je de poppetjes of diertjes een klein stukje en maak je weer een foto. Zo ga je door, tot je het verhaal klaar is. De app zet alle foto’s achter elkaar. Als je dan op afspelen drukt, zie je het hele filmpje achter elkaar.
Voorbeelden van uitdagingen, gekoppeld aan visueel-/ruimtelijk waarnemen:
Voeg materialen toe die de visueel-/ruimtelijke ontwikkeling uitdagen, zoals: vormenkaarten, kleurenkaarten, een kleurendobbelsteen, een kompas, een vergrootglas, bouwvoorbeelden, bouwtekeningen, plattegronden, hoogtekaarten, een whiteboard, een fundament en spiegels.
Leg omtrekken van vormen met Kapla (een cirkel, driehoek, vierkant, rechthoek enz.). Uit de vrije hand of op een getekende omtrek. Maak een rechthoek van 4 Kapla-plankjes. Maak een rechthoek van 8 Kapla-plankjes enz. Bedenk drie manieren om een driehoek met drie Kapla-plankjes te maken.
Maak een bouwwerk in een bepaalde vorm: cirkel, driehoek, vierkant, rechthoekig...
Maak samen een identiek bouwwerk.
Bouw een voorbeeld vanaf een foto of bouwtekening na.
Leg een strook in het midden en leg aan beide kanten van deze strook een symmetrisch figuur. Of leg zelf de ene kant neer en laat het kind de andere kant maken. Of maak foto's waarop de helft van een bouwwerk te zien is en laat de kinderen deze symmetrisch afmaken.
Maak een mandala's met Kapla-plankjes. Maak hierbij ook eens gebruik van Loose Parts of mozaïek stukjes.
Oefen de ruimtelijke begrippen met bouwmaterialen. Het kind bouwt een torentje en krijgt daarna opdrachten met een poppetje: Zet deze op de toren, achter de toren enz... Je kunt ook twee kinderen naast elkaar zetten met een schot ertussen en elkaar opdrachten laten geven.
Maak eerst een bouwtekening voordat je gaat bouwen of maak juist achteraf een bouwtekening van je bouwwerk.
Voorbeelden van uitdagingen, gekoppeld aan gecijferdheid:
Voeg materialen toe die gecijferdheid uitdagen, zoals: cijfers, cijferblokken, cijferkaarten, dobbelstenen en hoogtekaarten.
Tel met hoeveel Kapla-plankjes je bouwwerk gebouwd is. Laat het kind het cijfer op een klein stukje papier schrijven en op het Kapla-bouwwerk plaatsen. Een ander kind kan dan controleren of het klopt.
Koppel het bouwen met Kapla aan telopdrachten, bijvoorbeeld: Bouw een toren van in totaal 20 blokken.
Rol met een dobbelsteen en leg evenveel plankjes neer. Wie heeft na 3x gooien de hoogste toren? Deze opdracht kun je moeilijker maken door bij ieder kind cirkels neer te leggen waar verschillende cijfers op staan. Als het kind bijvoorbeeld 6 gooit, dan bouwt hij op de 6 een toren van 6 Kapla-plankjes. Als hij nog een keer 6 gooit is zijn beurt voorbij. Wie heeft als eerste alle cirkels vol gebouwd? Variatie: Leg cijferkaartjes neer en laat de kinderen er om beurten eentje trekken en evenveel Kapla-plankjes neer leggen. Op die manier ben je spelenderwijs met optellen bezig.
Leg cijfers van Kapla-plankjes.
Maak cijferkaarten met daarop de cijfers en een foto van het bijbehorende aantal Kapla plankjes.
Geef de kinderen cijferkaarten (met of zonder de visuele ondersteuning van plankjes) of laat ze met twee dobbelstenen rollen en laat ze torens van Kapla bouwen die even hoog zijn als het aantal (ogen) daarop.
Koppel het bouwen met Kapla aan eenvoudige optelsommen. Geef de kinderen een cijferkaart (met of zonder visuele ondersteuning van het bijbehorende aantal plankjes) of laat ze met een dobbelsteen rollen en laat ze evenveel blokken neerleggen of op elkaar zetten. Geef ze daarna een andere cijferkaart of laat ze nog een keer rollen. Dit aantal leggen of zetten ze bij de reeds neergelegde of gezette blokken. Hoeveel is het bij elkaar? Je kunt de de kinderen de bijbehorende som ook laten opschrijven om het leren uit te breiden.
Koppel het bouwen met Kapla aan eenvoudige aftreksommen. Geef alle kinderen 10 plankjes en laat ze er een toren mee bouwen. Vervolgens gooit een kind met een dobbelsteen (of trekt een cijferkaartje) en haalt evenveel plankjes weg. Geef alle kinderen een mandje waar ze deze plankjes in kunnen bewaren. Laat de kinderen hardop vertellen wat ze doen. Bijvoorbeeld: "Ik had 10 plankjes. Ik heb er 2 weggenomen en nu heb ik er 8.". Je kunt de de kinderen de bijbehorende som ook laten opschrijven om het leren uit te breiden. Blijf rollen totdat alle plankjes op zijn. Wie is het eerst/laatst al zijn bouwstenen kwijt?
Rol met een dobbelsteen en leg evenveel Kapla plankjes neer neer. Wie heeft na 3x gooien de hoogste toren? Of wie is er het eerst bij 20?
Maak met Kapla plankjes een raster van 3x3 vakken. Speel daarna 3 op een rij (boter kaas en eieren). Iedere speler krijgt een eigen kleur pion om mee te spelen (bijv. gekleurde blokjes).
Maak cijfers van Kapla.
Voorbeelden van uitdagingen, gekoppeld aan tijdsbesef:
Voeg materialen toe die tijdsbesef uitdagen, zoals: een stopwatch, klokken, een stappenplan.
Maak foto's terwijl het kind bouwt. Orden deze naderhand en maak er een stappenplan van.
Voorbeelden van uitdagingen, gekoppeld aan logisch denken:
Voeg materialen toe, die logisch denken uitlokken, zoals een centimeter, een duimstok, een liniaal, een waterpas, een meetlint, een rolmaat, stroken en een weegschaal.
Geef de kinderen een aantal blokken. Daag ze uit om er de hoogste en het laagste bouwwerk mee te maken.
Gebruik de Kapla plankjes om een grafiek te maken.
Gebruik een weegschaal. Leg aan de ene kant een voorwerp. Hoeveel blokjes zijn er nodig om de weegschaal in balans te krijgen.
Maak een gebouw. Maak deze zo groot dat je er zelf of dat een knuffel erin past.
Bouw (binnen een bepaalde tijd) een zo hoog mogelijke toren, alleen of met meerdere bouwers, met een bepaald of onbepaald aantal blokken. Leg er meetmateriaal bij.
Bouw binnen een bepaalde tijd een zo breed mogelijk bouwwerk. Leg er meetmateriaal bij.
Bouw een toren, die overal even breed is.
Bouw een toren, die naar boven toe steeds breder wordt.
Bouw een toren, die naar boven toe steeds smaller wordt.
Maak een bouwwerk van Kapla, die van smal naar breed en weer naar smal gaat.
Bouw torens van klein naar groot.
Bouw een trap. Hiermee lok je het logisch ordenen met blokken uit.
Bouw een toren die even hoog of hoger is dan jezelf.
Meet met behulp van Kapla plankjes allerlei voorwerpen.
Meet je Kapla bouwwerk met allerlei meetmaterialen.
Leg een meetstrook neer en geef kinderen de opdracht een toren van Kapla te maken, die even hoog is als de strook. Je kunt ook stukken tape op de muur plakken en kinderen vragen een bouwwerk te maken dat even hoog is.
Trek iets om met Kapla-plankjes (bijv. een kind dat op de grond ligt).
Voorbeelden van uitdagingen, gekoppeld aan techniek:
Voeg materialen toe die techniek uitlokken, zoals: magneten, metselspullen en alternatieve bouwmaterialen, zoals dozen, rietjes enz.
Bevestig een magneet aan een voorwerp (bijv. een auto) en laat deze met een andere magneet door een parcours van bouwmaterialen vooruitgaan.
Bouw verschillende bruggen en onderzoek welke constructie het meest stevig is.
Bouw een brug, waar een autootje overheen kan rijden.
Bouw de breedste brug (met de breedste overspanning). Leg er meetmateriaal bij. Kinderen zullen snel ontdekken dat er gewicht aan de zijkanten moet worden toegevoegd om tegenwicht te bieden aan het gewicht in het midden van de brug.
Maak een zigzag figuur.
Maak een spiraalfiguur/wenteltrap.
Bouw een huis met een raam of deur.
Bouw een koepel
Laat een deel van je Kapla-bouwwerk uitsteken/overhellen.
Stimuleer het rond bouwen met Kapla. Bijvoorbeeld met een plattegrond, waarop twee cirkels met een rechthoek ertussen staan en waarop de kinderen een kasteel moeten bouwen of met behulp van een hoepel als basis.
Begin met een kleine basis, bijvoorbeeld met een basis van slechts 1 Kapla-plankje, en bouw daar een structuur op die groter is dan de basis waarop het is gebouwd. Misschien ontdekken kinderen wel dat ze gewicht in het midden nodig hebben om tegenwicht te bieden aan het gewicht aan de zijkanten.
Combineer Kapla met een houten treinbaan om de hoogte in te gaan. Bouw bruggen, of verhoog de hele treinbaan.
Bouw een trap naar de tafel. Hoe kun je de constructie stevig maken?
Er bestaan boeken die vol staan met Kapla-bouwwerken en ook op internet vind je veel voorbeelden. Gebruik deze bij voorkeur niet als instructies om bouwwerken precies na te laten maken, maar ter inspiratie om de creativiteit van kinderen, binnen de talloze mogelijkheden met Kapla, wat meer richting te geven.
Laat kinderen daarna vooral zelf hun eigen vervolgroute kiezen.
Zo ontwikkelen zij een eigen stijl en leren zij al bouwende hoe zij zich moeten verbeteren.
Maak, ter inspiratie voor andere kinderen, ook eens foto's van de Kapla-bouwwerken van de kinderen zelf. Met een iPad kunnen ze deze ook zelf voor elkaar maken.
Geef kleuters niet teveel, maar ook zeker niet te weinig plankjes.
Bewaar de Kapla bij voorkeur in stapelbare plastic bakken met deksels, die je kunt vastklikken. Als de bak dan omvalt, is niet meteen de hele vloer bedekt met plankjes.
Laat de kinderen ook eens plastic wiebelogen op hun bouwwerk plakken.
Breek de bouwwerken niet meteen af.
Kapla kan na een tijdje wat vies worden. Je maakt het met een vochtige doek en een beetje zeep schoon. Kies wel voor zeep die biologisch afbreekbaar is en geen schadelijke stoffen bevat. Het is geen goed idee om houten speelgoed in de vaatwasmachine te wassen. Het hout wordt dan zo nat dat het kan gaan vervormen. Daarnaast is het ook erg moeilijk om het speelgoed na de vaatwasser weer goed droog te krijgen en is de kans op schimmelvorming dan groot. Het goed laten drogen van Kapla is erg belangrijk voor de kwaliteit van het hout. Het gebruik van een föhn om dit proces te versnellen is echter geen goed idee. Door Kapla te snel of te lokaal te drogen kan het kromtrekken en zelfs scheuren.
Kijk dan eens op mijn Pinterest
Heb je zelf ook nog leuke suggesties?
Inspireer dan collega’s door jouw ideeën als reactie op deze blog te delen!